زمانی که از نور در دکوراسیون فضای داخلی استفاده می شود باعث می شود که ما به راحتی بتوانیم محیط اطراف را ببینیم در نتیجه وجود آن امری ضروری تلقی می شود.
این نوشته لویی کان که در کتاب هنر نور و معماری او آمده است اهمیت این موضوع را به خوبی نشان می دهد: از نظر هنر معماری هیچ فضایی فضای واقعی نیست مگر آنکه از نور طبیعی برخوردار باشد.
زمانی که روشنایی به اندازه کافی وجود داشته باشد رنگ، حجم و سایر موارد مربوط به اشیایی که در محیط قرار داده شده اند به زیبایی هرچه تمام تر جلوه خواهند کرد. درواقع می توان گفت که نور انواع متفاوتی از محیط هایی که پیرامون ماست را خلق خواهد کرد. از نظر روانشناسی نیز نورپردازی درست می تواند احساس رضایت مندی، انرژی و حرکت را در افراد ایجاد کند.
نورپردازی یکی از مهم ترین مباحث در معماری می باشد که زمانی که قصد داریم کار طراحی ساختمانی را انجام دهیم علاوه بر اسباب و وسایل آن باید به نورپردازی آن نیز توجه داشته باشیم. برای انجام این کار بهتر است موقعیت و زوایای ساختمان را بررسی کنیم و منطقه ای که در طول روز نورخورشید بیشتری را دریافت می کند شناسایی نماییم و تاثیرات آن را کنترل کنیم.
زمانی که قصد داریم وسایل را داخل خانه قرار دهیم باید به مواردی از قبیل انعکاس نور نیز توجه داشته باشیم. درواقع هنگامی که از میزهایی که دارای رویه شیشه ای هستند استفاده می کنیم اهمیت این موضوع را بیشتر درک خواهیم کرد.
هم چنین زمانی که از قفسه های ظروف، کارهای تزیینی، کنده کاری و ظروف شیشه ای پذیرایی استفاده می کنیم باید به نورپردازی های متعددی که از طریق سقف و بدون سایه تامین می شوند دقت نماییم.
از جمله مواردی که به جذابیت محیط و زیبایی آن می افزایند نورپردازی موضعی است که برای تابلوهای نقاشی مورد استقاده قرار می گیرند و نورهای تاکیدی که برای تاقچه ها استفاده می شوند.
بهره گیری درست از نور طبیعی یکی از موارد مهمی است که ساختمان می تواند دارای آن باشد. هرچند کیفیت روشنایی در قسمت های مختلف ممکن است بسته به محل قرارگیری اتاق ها متفاوت باشد اما در مواردی دیده شده است که نحوه ی نورپردازی آن می تواند ما را به آن اتاق علاقه مند کند یا بالعکس.
نحوه دریافت نور بر درک افراد از محیط، آرامش، دلپذیری، حفظ حریم خصوصی، فضایی، پیچیدگی و وضوح تصویر تاثیرگذار خواهد بود. در نتیجه هنگام طراحی فضای داخلی باید به نورپردازی دقت شود چراکه رنگ، زاویه و ارتفاع نور روز با زمان روز و جهت قطب نما متفاوت خواهد بود در نتیجه اگر از جمله افرادی هستید که دوست دارید نور زیادی را در طول روز دریافت کنید بهتر است از مکان هایی که به سمت جنوب هستند برای ساخت آشپزخانه، اتاق نشیمن و… استفاده کنید.
اتاق هایی که روبه شمال هستند دارای دمای پایین تری می باشند چراکه نورخورشید کمتری را دریافت می کنند. فضاهایی از خانه که روبه شرق هستند را می توان از جمله نخستین مکان هایی دانست که زودتر از سایر بخش ها روشن می شوند اما با گذشت چند ساعت از طلوع آفتاب این اتاق ها دیگر نوری را دریافت نخواهند کرد در نتیجه برای متعادل کردن نورخورشید هنگام طلوع بهتر است از نورهای مصنوعی استفاده شود. این کار را می توانید برای اتاق هایی که به سمت شمال هستند نیز انجام دهید.
در ساعاتی از روز که هوا در گرم ترین حالت خود قرار دارد اتاق هایی که به سمت غرب قرار گرفته اند بیشترین گرما و نور را دریافت می کنند و نوردریافتی توسط آن ها آنقدر شدید خواهد بود که چشم را آزار می دهد. اما در دیگر ساعات شبانه روز مثل بعداز ظهرها نورخورشید دریافتی توسط این اتاق ها کم تر شده و سایه آن ها بیشتر خواهد شد.
مقدار نوری که برای اتاق نشیمن مورد استفاده قرار می گیرد به سه دسته ی زیر تقسیم بندی می شود:
روشنایی عمومی همان نورپردازی از سقف می باشد که برای روشن کردن اتاق نشیمن کافی است و باعث انتشار نوری کم در منطقه ای وسیع خواهد شد.
نورپردازی متمرکز نوع دیگری از انواع نورپردازی می باشد که تمرکز آن به یک بخش خاص است و آن را روشن تر و برجسته تر نشان خواهد داد.
با استفاده از نورپردازی محدود می توانیم یک بخش خاص از یک اتاق تمام تاریک را روشن نماییم. برای فضایی مانند اتاق نشیمن بهتر است برحسب نیازی که فضا به نورپردازی دارد از هرکدام از نورپردازی هایی که توضیح داده شد استفاده شود. هم چنین زمانی که از لامپ هایی با شکل هندسی خاصی در سقف برای اتاق نشیمن استفاده می کنید می توانید نورهای مخفی را در پشت تلویزیون استفاده کنید تا تفاوت هایی با سایر فضاها داشته باشد.
برای فضاهایی از این قبیل می توانید از لوستر و چراغ های سقفی که دارای ارتفاع قابل تنظیمی می باشند استفاده کنید. محل قرارگیری آن ها بهتر است درست بالای میزغذاخوری باشد. چراکه با استفاده از این نوع طراحی سطح میز، نور کافی را دریافت خواهد کرد. گاها ممکن است از میز استفاده ای صورت نگیرد اما به دلیل قرارگیری چراغ ها برروی میز تمامی فضای آشپزخانه روشن خواهد شد. از جمله مواردی که در این مکان باید به نورپردازی آن ها دقت شود بوفه، میزغذاخوری و میز کناری می باشند.
زمانی که کار نورپردازی این قسمت انجام می شود باید از انعطاف کافی برخوردار باشد تا طیف گسترده ای از توابعی که برای این فضا مورد استفاده قرار می گیرند به خوبی منعکس شوند. مثلا برای آشپزخانه هایی که نور کافی را دریافت نمی کنند نورپردازی باید یک مکمل برای نور روز باشد. بدین منظور باید برای قسمت سینک ظرفشویی از نور متمرکزی استفاده کنید که بالای سینک و زیر کابینت قرار گرفته است. این نوع نورپردازی که برای این فضا مورد استفاده قرار می گیرد باید از دید افرادی که در نزدیکی کابینت می نشینند پنهان باشد. برای بهره مندی از نور کافی می توانید از نور طبیعی نیز استفاده نمایید.
نورپردازی سرویس بهداشتی یکی از مواردی است که باید طراحی آن به گونه ای انجام شود که امکان دیدن چهره افراد به طورکاملا واضح فراهم باشد و سایه ای در قسمت چشم ها و گردن افراد ایجاد نشود. برای انجام شدن هرچه بهتر این کار می توانید از دولامپ در دو طرف آینه هم سطح با چشم استفاده کنید. با این کار نور به صورت متقاطع ایجاد خواهد شد. برای ایجاد سبکی گرم می توانید از یک لوستر کوچک که بالای وان قرار گرفته است استفاده کنید. هم چنین استفاده از نور زیر کابینت ها برای ایجاد نور نرم در سرویس بهداشتی هنگام شب ایده خوبی به نظر می رسد.
نورپردازی اتاق خواب نیز از دیگر موارد درخور توجه می باشد چراکه نورپردازی خوب در اتاق خواب باعث می شود بعداز داشتن یک روز سخت کاری خواب خوبی را تجربه کنید. این گفته بدین معنی نیست که نورپردازی این قسمت کم باشد و یا اتاق تاریک باشد.
نور کنار تختخواب باید به گونه ای باشد که افرادی که قصد تماشای تلویزیون یا مطالعه کتاب را دارند باید بتوانند این کار را انجام دهند هم زمان با این افراد اگر هم اتاقی شما هم قصد خواب داشته باشد باید در آن نور بتواند بخوابد.
آباژورهایی که برای کنار تختخواب طراحی شده اند و یا نوری که در قسمت بالایی تخت قرار دارد گزینه ی مناسبی برای نورپردازی اتاق خواب می باشند.
2 Comments
اینا که خیلی خوبن ولی در طراحی نما اصا جاب نیست مخصوصا پروژه هایی که تو ایرانه که خیلی بد اجرا می کنند، نمیدونم چرا شهرداری هیچ نظارتی نداره! امیدوارم یکم وضعیت شهرهامون بهتر بشه.. خیلی ممنون بابت مقالتون.
از سال ۹۴ کمیته نمای شهرداری، در مدارکی که طراح نما تهیه میکند، طرح نورپردازی نمای شب را نیز بررسی میکند.