فهرست مطالب
۴-۴ مقررات کلی
۴-۴-۱ ارتفاع و مساحت مجاز ساختمان ها
۴–۴–۱–۱ کلیات
۴–۴–۱–۱–۱ رعایت مقررات این قسمت در مورد حداکثر مساحت و ارتفـاع مجـاز سـاختمان هـا از لحاظ تامین اهداف این مبحث الزامیست. چنانچه در هـر طـرح توسـعه و عمـران شـهری مصـوب، محدودیت های بیشتری برای ارتفاع و مساحت تعیین شده باشد، آن مقادیر در حـوزه طـرح مـذکور ملاک عمل قرار می گیرد.
۴–۴–۱–۱–۲ درصورت طراحی اتاقک آسانسور و خرپشته بر روی بام، محل استقرار ایـن مجموعـه حتی الامکان به سمت وسط پلان ساختمان انتقال داده شود، تا تأثیر آن بر نما تقلیل یابد.
۴–۴–۱–۱–۳ ضوابط خرپشته ساختمانها مندرج در مقررات طرحهای توسعه شهری لازم الرعایـه است.
۴–۴–۱–۱–۴ در بافت های شهری تاریخی، محدودیت ارتفاع و اندازه های بنا باید طبق ضوابط مورد تأیید سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در نظر گرفته شود.
۴–۴–۱–۲ محدودیت کلی مساحت و ارتفاع
۴–۴–۱–۲–۱ ارتفاع مجاز گروه های ساختمانی
حداکثر ارتفاع مجاز گروه های ساختمانی بر حسب تعداد طبقات آن ها، از نظـر ایـن مبحـث مطـابق مقادیر تعیین شده در این قسمت است، مگر آن که به دلیل شرایط خاص اقلیمی و یا نوع تصـرف یـا ساختار بنا، مقادیر دیگری برای ارتفاع مجاز ساختمان ها در طرح های مصوب توسعه و عمران شهری یا در مقررات اختصاصی تصرفها تعیین شده باشد.
الف- در گروه های ساختمانی ۱، ۲ و ۳ (در یک طبقه)، در ساختمان های دارای زیرزمین بـا پنجـرهنورگیر از نما، ۵٫۸۰ متر و در ساختمانهای فاقد آن ۴٫۹۰ متر.
در گروه های ساختمانی ۱، ۲ و ۳ (در دو طبقه)، در ساختمان های دارای زیـرزمین بـا پنجـره نورگیر از نما، ۹ متر و در ساختمان های فاقد آن ۸٫۱۰ متر.
ب- در گروه های ساختمانی ۴ و ۵ (در سه طبقه)، در ساختمان های دارای زیرزمین با پنجره نورگیر از نما، حداکثر ۱۲٫۲۰ متر و در ساختمان های فاقد آن حداکثر ۱۱٫۳۰ متر.
در گروه های ساختمانی ۴ و ۵ (در چهار طبقه)، در سـاختمان هـای دارای زیـرزمین بـا پنجـره نورگیر از نما، حداکثر ۱۵٫۴۰ متر و در ساختمانهای فاقد آن حداکثر ۱۴٫۵۰ متر.
پ- در گروه های ساختمانی ۶ و ۷ (پنج تا هفت طبقه یا تا ارتفاع ۲۳ متر) و گروه ۸ (با ارتفاع بیش از هفت طبقه یا بیش از ۲۳ متر)، به تناسب تعداد طبقات و سایر ضوابط و مقررات قانونی.
۴–۴–۱–۲–۲ ارتفاع و مساحت مجاز بر اساس گروه های تصرف
ارتفاع و مساحت تصرف ها باید بر اساس نـوع سـاختار و وضـعیت اسـتقرار سـاختمان در زمـین بـا محدودیت های تعیین شده در مبحث سوم مقررات ملی ساختمان برای گـروه هـای تصـرف، منطبـق باشد.
محدودیتهای مساحت ساختمان، بخشی از ساختمان یا فضا، بر پایه سطح تصرف مورد نیاز به ازای هر نفر (واحد سطح تصرف)، که در مبحث سوم مقررات ملّی ساختمان تعیین شده اسـت، محاسـبه میگردد.
۴–۴–۱–۳ افزایش مجاز ارتفاع و مساحت
۴–۴–۱–۳–۱ افزایش تعداد طبقات و مساحت ساختمان ها بیش از حداکثر مجـاز تعیـین شـده در بند ۴-۴-۱-۲-۲ مجاز نیست، مگر آن که علاوه بر اخذ مجوز شهرداری و انطباق با ضوابط توسـعه و عمران، با شرایط تعیین شده در مبحث سوم مقررات ملّی سـاختمان بـرای افـزایش مجـاز آن هـا در برخی تصرف ها انطباق یابد.
۴–۴–۱–۴ مساحت میانطبقه ها
میان طبقه ها در صورت انطباق با تمام شرایط زیر جزو اتاق یا فضای زیـرین خـود محسـوب شـده و مساحت آن به عنوان بخشی از مساحت آن اتاق یا فضا قابل محاسبه است. چنین میان طبقـه هـایی نباید در احتساب تعداد طبقات مجاز ساختمان منظور شوند:
الف- اندازه ها، ارتفاع و مساحت میان طبقه به تنهایی با حداقل الزامات تعیین شده برای یک اتـاق یـافضا با تصرف فضای مرتبط با آن منطبق باشد.
ب- سایر الزامات تعیین شده در این مبحث و سایر مباحث مقررات ملـّی سـاختمان از جملـه بـرای نورگیری، تهویه، ایمنی، بهداشت، گرمایش و سرمایش مناسب در آن رعایت شده باشد.
پ- مساحت میان طبقه از یک سوم مساحت زیربنای فضای زیرین آن بیشتر نباشد.
ت- در صورت عدم انطباق مشخصات میان طبقه با الزامات مذکور، جزو اتـاق یـا فضـای مربـوط بـه حساب نیامده و باید هر دو به عنوان فضاهایی مستقل تحت تصرف هایی در نظر گرفته شوند که با مجموعه الزامات آن تصرف انطباق دارند.
۴–۴–۱–۵ الزامات ارتفاع و مساحت طبقات در زیرزمین
۴–۴–۱–۵–۱ در صورت استفاده از زیرزمین به عنوان فضای اقامت یا اشتغال در انطباق با الزامـات قسمت ۴-۵-۲-۴ و ضوابط طرح های مصوب توسعه و عمـران شـهری، مسـاحت آن جـزو مسـاحت تصرف مورد نظر در ساختمان محسوب می شود.
۴-۴-۱-۵-۲ در صورت عدم انطباق مشخصات زیـرزمین بـا شـرایط بنـد ۴-۴-۱-۵-۱، چنانچـه مساحت و سایر مشخصات زیرزمین ها با الزامات و محدودیت های تعیین شده در مبحث سوم مقررات ملّی ساختمان منطبق باشد، ایجاد آن ها از نظر این مقررات مجاز بوده ولی نباید از آن ها برای اقامت و اشتغال استفاده نمود. در این حالت مساحت زیرزمین در محاسبه مسـاحت مجـاز کـل سـاختمان منظور نمی شود، مگر آن که در طرح های توسعه شهری و سایر ضوابط شهرسازی مصوب، محدودیت بیشتری برای سطح اشغال و مساحت زیرزمین ها تعیین شده باشد که در این حالت، آن محدودیت ها در حوزه طرح های مذکور ملاک عمل خواهد بود.
۴-۴-۲ الزامات کلی ساخت و قرارگیری ساختمان
۴–۴–۲–۱ احداث ساختمان در زمین هایی مجـاز اسـت کـه از شـبکه رفـت و آمـد عمـومی قابـل دسترس و با سایر الزامات و شرایط مندرج در مقررات ملّی ساختمان و طرح هـای مصـوب توسـعه و عمران شهری برای محل ساخت بنا منطبق باشند.
۴–۴–۲–۲ در زمینهایی که فقط توسط راه های پیاده قابل دسـترس هسـتند ، سـاخت سـاختمانمحدود به گروه های ۱ تا ۳ و در صورتی مجاز است که علاوه بـر امکـان انطبـاق بـا مقـررات خـاصتصرف مورد نظر، امدادرسانی و اطفای حریق نیز برای آن امکان پذیر باشد.
۴–۴–۲–۳ در بافت های تاریخی مصوب، ساخت بنا و نحوه استقرار آن در زمین باید طبـق ضـوابط مورد تأیید سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری باشد.
۴–۴–۲–۴ برای زمین هایی می توان پروانه ساختمان درخواست نمود که امکان اتصال به شبکه آب بهداشتی و شبکه برق داشته باشند. در مناطقی که شبکه آب بهداشتی و یا شبکه برق هنوز احداث نشده باشد، بنا به تشخیص مراجع صدور پروانه در صورتی مـی تـوان پروانـه سـاختمانی درخواسـت نمود که درخواست کننده نحوه تامین آب بهداشتی و برق را به تأیید نهاد قانونی مسـئول رسـانده و متعهد شود که به محض احداث شبکه آب بهداشتی و برق و فاضلاب شهری، نسبت بـه اتصـال بـه آن ها در مهلت تعیین شده اقدام نماید.
۴-۴-۲-۵ مشخصات بر و کف زمین باید به گونه ای باشد که:
الف- با نمای کلی خیابان ها، محله ها و منظر شهری در موقعیـت مـورد نظـر متناسـب و در جهـت پیشگیری از ایجاد یا گسترش ناهماهنگی در سیمای شهری باشد؛
ب- ارتفاع کف زمین در هماهنگی با ارتفاع معبر دسترس و زمین همسایه قرار گیرد؛
پ- امکان دسترسی مناسب و عادلانه همه متصرفان و استفاده کنندگان از ساختمان فراهم شود؛
ت- از خاک برداری و خاکریزی نامتعارف جلوگیری شود.
تعیین بر و کف و لزوم اصلاح آن با تأیید شهرداری ها و یا سایر مراجع صدور پروانـه سـاختمان، بـر اساس مقررات ملّی ساختمان و با رعایت طرح های توسعه و عمران شهری مصوب صورت میگیرد.
۴–۴–۲–۶ در تعیین محل، اندازه و چگونگی اجرای درزهـای انبسـاط و انقطـاع در سـاختمان هـا، علاوه بر الزامات مربوط به سازه و ایستائی بنا، برای عدم اتلاف انرژی و آسایش و ایمنی متصـرفان، باید با هدایت مهندس معمار، هماهنگی لازم بین مهندسان طراح ساختمان صورت گیرد.
۴–۴–۲–۷ رعایت حریم های مصوب در حاشیه عوارض طبیعی از جمله جنگل، دریا، پارک حفاظتشده ملی، چشمه ها، رودخانه ها، نهرها و مسیل ها برای تمام گروه های سـاختمانی الزامـی اسـت . درصورتی که حریم مصوب وجود نداشته باشد، باید حداقل فاصله ۳۰ متر بین ساختمان و این اراضـی رعایت شود.
۴-۴-۲-۸ در طراحی و ساخت مجموعه های بزرگ ساختمانی بایـد ترتی بـی اتخـاذ گـردد کـه در انطباق با مباحث ۱۳و ۱۴و ۱۷ این مقررات مکانهای مناسبی برای پستهای برق و گاز، با رعایـت حریم ها و ضوابط مربوطه در نظر گرفته شده و از مرحله اول در نقشهها درج شود.
۴–۴–۲–۹ در طراحی نحوه قرارگیری و ساخت بنا، رعایت ضوابط طرح های مصوب توسعه و عمران شهری و سایر مقررات ساختمان در رابطه با جانمایی ساختمان بر زمین، پاکت حجمـی بنـا، تـراکم ساختمانی، زیر بنای مجاز و جهت گیری تعیین شده با توجه به شرایط اقلیمی در انطباق بـا مبحـث نوزدهم مقررات ملّی ساختمان الزامی است.
۴–۴–۲–۱۰ در طراحی و اجرای ساختمانها رعایت حریم های مصوب معابر و راهها و تأسیسات بین راهی الزامی است.
۴-۴-۲-۱۱ در طراحی و اجـرای سـاختمان هـا رعایـت ضـوابط مربـوط بـه توقفگـاه هـای خـودرو (۴-۵-۱۰) الزامی است.
۴-۴-۳ الزامات همجواری ساختمان ها، تصرف ها و فضاها
۴-۴-۳-۱ قرارگیری تصرف های مختلف در یک ساختمان یا ایجاد ساختمان های دارای تصرف های مختلف در مجاورت یکدیگر در یک کاربری زمین واحد، باید علاوه بر انطباق با این مقررات و سـایر مباحث مقررات ملی ساختمان، با ضوابط پیشبینی شده در طرحهای مصوب شهری نیز منطبق باشد.
۴-۴-۳-۲ همجواری تصرف ها در سـاختمان بایـد بـه نحـوی باشـد کـه مسـأله اشـراف و دیـد از تصرف های دیگر به تصرف های مسکونی، از طریق سـطوح نورگـذر و بازشـوهای پنجـره یـا درهـای ورودی، با رعایت ضوابط مندرج در قسمت ۴-۵-۸ در خصوص فضاهای باز، به حداقل تقلیل یابد. ۴-۴-۳-۳ نحوه قرارگیری فضا های مختلف در هر تصرف و همجواری تصرفهـای مجـاز در طـرحمعماری یک ساختمان، به تشخیص طراح معمار، بر اساس نیاز ساکنین و در صورت عدم مغایرت بامفاد این مقررات و سایر مباحث مقررات ملّی ساختمان، با تأیید شهرداری ها و سایر مراجـع صـدور پروانه ساختمان تعیین میشود.
۴-۴-۳-۴ تغییر یک فضا یا واحد تصرف به فضا یا واحد تصرفی با کارکرد دیگـر، تنهـا درصـورت عدم ایجاد اختلال در ایمنی، دسترسی و کارکرد فضاها یا تصرف هـای مجـاور و انطبـاق مشخصـات جدید آن فضا و ساختمان با الزامات تعیین شده در مباحث مقررات ملّی ساختمان مجـاز اسـت . در اینگونه موارد، رعایت مقررات مربوط به تصرفهای با خطر بیشتر الزامی خواهد بود.
۴-۴-۴ الزامات شکل، حجم و نمای ساختمان
تمام سطوح خارجی نمایان و قابل دیـدن سـاختمان بایـد بـا مصـالح و روش هـای مناسـب ایمـن، بهداشتی و بادوام و با رعایت مقررات این قسمت نماسازی شود.
۴–۴–۴–۱ ساختمان باید طوری طراحی و اجرا شود که شکل، مقیاس، مصالح، رنگ و تاسیسـات و سایر الحاقات تمام سطوح نمایان آن، و همچنین تناسبات حجم ساختمان، از نظـر رعایـت الزامـات مربوط به ارتفاع آن، اندازه و شکل جداره های نورگذر و پنجره ها، پیش آمدگی ها، فضـاهای نیمـه بـاز مانند بالکن ها، و… با مقررات ملّی ساختمان و ضوابط مصوب توسعه و عمران شهری منطبق و بسته به نوع تصرف و موقعیت قرارگیـری آن، بـا محـیط اطـراف و طـرح سـیما و منظـر شـهری مصـوب هماهنگ باشد.
۴–۴–۴–۲ طراحی و اجرای ساختمان ها باید به صورتی باشد که حجم و نما و سایر جزئیات نمایان آن ها در تناسب با هویت و موقعیت خیابان، محله، مظاهر فرهنگی، طبیعی و ویژگی هـای ارزشـمند محیط از جمله سیمای شهری مورد انتظـار در موقعیـت و کـاربری مـورد نظـر، مشخصـات بصـری ساختمان های موجود شاخص، چشم اندازها و عوارض طبیعی و شرایط اقلیمی و جغرافیایی باشد.
۴–۴–۴–۳ در نماهای شیشه ای ساختمان های همجوار بزرگراه ها و شریان های اصلی عبوری شـهر، استفاده از شیشه های بازتابی مشروط به عدم مغایرت با سایر مفـاد ایـن مقـررات و عـدم مزاحمـت بصری یا درخشندگی مزاحم برای ساکنین و عابرین و بویژه رانندگان است.
۴–۴–۴–۴ در تمام ساختمانهـای دا رای نمـای شیشـهای، درنظرگـرفتن تجهیـزات یـا تمهیـداتمناسب جهت نظافت نما از جبهه بیرونی به گونه ای که در نمـا و حجـم سـاختمان تـاثیر نـامطلوبنگذارد، الزامی است.
۴–۴–۴–۵ انتخاب نوع، تعداد لایه ها و ضخامت شیشه باید مطابق با مباحث ۵ و ۱۹ مقررات ملـی ساختمان و استانداردهای ملّی ایران صورت پذیرد.
۴–۴–۴–۶ استفاده از نماهای شیشه ای پیوسته در ساختمان های مسکونی مشرف به معابر ممنـوع است.
۴-۴-۴-۷ در ساختمان های غیر مسکونی گروه های ۶، ۷ و ۸، دارای نمای شیشه ای پیوسته، رعایـت عقب نشینی با فاصله افقی حداقل ۲٫۰۰ متر بین خط نمای شیشه ای پیوسته تا حـد محـدوده زمـین الزامی است. طبقه همکف ساختمان میتواند از رعایت این عقب نشینی مستثنی گردد.
۴-۴-۴-۸ تمام سطوح شیشه ای با عرض بیش از ۰٫۹۰ متر و مساحت بیش از ۱٫۵۰ مترمربع کـه در مجاورت فضای باز یا معبر قرار دارند، باید از شیشه ایمن و غیر ریزنده باشند.
۴–۴–۴–۹ مصالح نما باید بدون مغایرت با مباحث دیگر، به روشی مناسب به ساختار اصلی ساختمان اتصال کافی و مناسب داشته باشد تا خطر جدا شدن و فرو ریختن نما به وجود نیاید.
۴–۴–۴–۱۰ علامت گذاری و نصب هرگونه تابلو، تبلیغ و آگهی بر سطح خارجی و نمـای سـاخت مان باید تابع الزامات مبحث بیستم مقررات ملّی ساختمان باشد.
۴–۴–۴–۱۱ ساختمان باید به نحوی طراحی و با مصالح و روش هایی ساخته شود که تمـام سـطوح خارجی و نمای آن ضمن انطباق با الزامات مبحث پنجم و استانداردهای ملّی مصالح سـاختمانی، در برابر عوامل جوی متعارف در منطقه اقلیمی و جغرافیایی مورد نظر، مانند یخبندان، کج باران، تابش آفتاب، هوازدگی و نفوذ گازهای مضر مقاومت کافی داشته باشد و با عملیـات نگهـداری و تعمیـرات لازم، دوام و کارآیی آن حفظ شود.
۴–۴–۴–۱۲ درزهای انقطاع و انبساط باید در نما و بام ساختمانها با مصالح و روش مناسب پـر یـاپوشیده شوند.
۴-۴-۵ الزامات پیش آمدگی های ساختمان
۴–۴–۵–۱ پیش آمدگی های مجاز در معابر عمومی
پیش آمدگی های مجاز ساختمان در معابر عمومی، با در نظر داشتن محـدودیت هـای گفتـه شـده در قسمت ۴-۴-۵-۴، از نظر این مقررات به شرح زیر است:
الف- پیش آمدگی طبقات یا بخشی از آن ها از بر زمین (سطوح طره سـاختمان ) بـه میزانـی کـه در طرح های توسعه شهری تعیین میشود.
ب- پیش آمدگی سایبان یا باران گیر بام از حد ساختمان، به میزان حداکثر ۰٫۸۰ متر، در صورتی که حد زیرین آن از بالاترین نقطه کف معبر حداقل ۳٫۵۰ متر ارتفاع داشته و حد پـیش آمـدگی آن از لبه سواره رو حداقل ۰٫۸۰ متر فاصله افقی داشته باشد.
ت- ساباط و پل هوایی که بین ساختمان ها بر روی کوچه ها و معابر فرعی احداث شود، مشـروط بـه مجوز طرح های توسعه شهری و اخذ مجوز از شهرداری ها و سایر مراجع صدور پروانه ساختمان و در صورتی که حداقل ۳٫۵۰ متر ارتفاع حد زیرین از معبر رعایت شده باشد.
ث- تابلوها و سایر عناصر الحاقی به ساختمان منطبق با مبحث بیسـتم و سـایر ضـوابط طـرح هـای توسعه وعمران شهری مشروط بر آن که لبه خارجی آن ها بیشتر از ۰٫۹۰ متر با لبه جدول سوارهرو فاصله افقی داشته باشد.
ج- درگاهی و لبه کف پنجره، نیم ستون چسبیده به دیوار، قرنیزها، لوله های آب باران، پله یا شیبراه ورودی و دیگر عناصر ساختمانی که در ارتفاع کمتر از ۳٫۵۰ متـر از کـف معبـر مجـاور باشـند، نباید بیش از ۰٫۱۰ متر در معبر عمومی پیش آمدگی داشته باشند.
چ- درهای ساختمان ها و درهای تصرف هایی که به سمت بیرون و معبر عمومی باز می شوند، ضـمن لزوم نصب علایم احتیاط، نباید در حالت باز بیش از ۰٫۱۰ متر وارد حریم معبر شوند.
۴–۴–۵–۲ پیش آمدگی های مجاز ساختمانها در داخل محدوده مالکیت
پیش آمدگی های مجاز ساختمان در داخل محـدوده مالکیـت، بـ ا در نظـر داشـتن محـدودیت هـای گفته شده در قسمت۴-۴-۵-۴، از نظر این مقررات به شرح زیر است:
الف- پیش آمدگی طبقات یا بخشی از آن ها از لبه نمای خارجی طبقـه زیـرین مشـروط بـر آن کـهپیشامدگی در داخل محدوده سطح اشغال مجاز مصوب شهرداری یا سایر مراجع صـدور پروانـهقرار گیرد و ارتفاع حد زیرین آن از بالاترین نقطه کف زمین حداقل ۲٫۷۰ متر باشد.
ب- پیش آمدگی سایبان یا باران گیر بام به میزان حداکثر ۰٫۸۰ متر از حد ساختمان، در صورتی کـه ارتفاع زیرین آن از بالاترین نقطه کف زمین حداقل ۲٫۷۰ متر بوده و فاصله آن پـیش آمـدگی از محدوده زمین مجاور حداقل ۰٫۸۰ متر فاصله افقی باشد.
۴–۴–۵–۳ پیش آمدگیهای مجاز زیرزمین
۴–۴–۵–۳–۱ هرگونه پیشآمدگی زیرزمین و اجزای ساختمانی آن به خارج از محدوده مالکیـت و در معابر عمومی ممنوع است.
۴-۴-۵-۳-۲ تعبیه مجراهـای خـارجی نـور و هـوا در محـدوده ملـک و خـارج از سـطح اشغال تعیین شده، مشروط به اخذ مجوز از شهرداری ها و سایر مراجع صدور پروانه ساختمان و در صـورتی مجاز است که برای مقاصدی غیر از تأمین نور و هوا مورد اسـتفاده قـرار نگیرنـد و الزامـات قسـمت ۴-۵-۹-۲ در آن ها رعایت شده باشد. این مجراها بسته به فضا هایی در زیرزمین که نیاز بـه نـور و تهویه دارند، می توانند در کنار جبهه های آزاد بنا ادامه یابند و کـف آن هـا نبایـد جزئـی از مسـاحت زیرزمین محاسبه شود.
۴-۴-۵-۳-۳ پیشآمدگی زیرزمین به عنوان بخشی از ساختمان در داخل مرز مالکیت و خارج از محدوده اشغال اعلام شده توسط شهرداری یا سایر مراجع صدور پروانه مشروط به انطباق با ضـوابط طرح های مصوب توسعه و عمران شهری و اخذ مجوز از مراجع یاد شده است. این پیشآمدگی بایـد تابع الزامات زیر باشد:
الف- تراز روی سقف آن بیشتر از بالاترین تراز مجاز برای محوطه ساختمان نباشد و باعـث اخـتلال در عملکرد، نورگیری و سایر الزامات فضاهای ساختمان، محوطـه اطـراف آن و سـاختمان هـا و زمین های همجوار نشود.
ب- در صورتی که از سقف آن برای عبور وسایل نقلیه و به ویژه ماشین آلات و تجهیزات امدادرسـانی استفاده شود، باید مقاومت مکانیکی لازم برای تحمل وزن آن ها را در حـین تـردد یـا عملیـات امداد داشته و دچار نشست یا ریزش نشود.
پ- در سقف آن الزامات عایقکاری رطوبتی و هدایت و دفع نزولات جوی مشابه بام ساختمان رعایتشده باشد.
ت- پیشآمدگی زیرزمین نباید موجـب تغییـر مشخصـات فضـای بـاز، محوطـه و سـاختمان شـود . همچنین در تامین حداقل الزامات مربوط به آن ها مانند سرانه فضـای سـبز و سـایر تجهیـزات الزامی در محوطه و پایداری و ایمنی ساختمان اختلال ایجاد نکند.
۴–۴–۵–۴ محدودیت پیش آمدگی ها در ساختمان
۴–۴–۵–۴–۱ پیش آمدگی هائی که در این مقررات مجاز اعلام شده است در موارد زیـر محـدود یـا ممنوع می شود:
آ- در صورتی که با سایر الزامات یا محدودیت های تعیین شده در ضوابط طرح هـای مصـوب توسـعه و عمران شهری و مقررات مباحث ششم و هشتم مقررات ملّی ساختمان بـرای پـیش آمـدگی هـا مغایرت داشته باشد.
ب- در صورتی که برای تامین منافع عمومی، محدودیت های دیگری توسط مراجـع قـانونی مسـئول تعیین شده باشد.
۴–۴–۵–۴–۲ پیش آمدگی در معابر با پهنای کمتر از ۱۲ متر و در معابر موسوم به بزرگراه ها مجاز نیست، مگر آن که در طرح توسعه و عمران شهری یا ضوابط شهرسازی مصوب، ضمن رعایـت سـایر الزامات پیش آمدگی، به گونه ای دیگر تعیین شده باشد.
۴–۴–۵–۴–۳ هیچ گونه لوله کشی و کانال کشی تأسیساتی نباید در جـداره خـارجی پـیش آمـدگی طبقات و بام تعبیه شود.
۴–۴–۵–۴–۴ هیچ قسمت از ساختمان نباید به داخل حیاط های کوچک محصـور (پاسـیوها ) کـه برای نورگیری و تهویه فضاهای ساختمان تعبیه میشوند، پیش آمدگی داشته باشد.
۴–۴–۵–۴–۵ پیشآمدگی در معابر نباید در حریم خطوط انتقال نیروی برق قرارگیرد.
۴-۴-۶ الزامات تأمین امنیت ساختمانها و ایمنی متصرفین
۴–۴–۶–۱ تأمین ایمنی ساختمان در برابر سوانح طبیعی و امنیت فردی متصرفین و بهـره بـردارانساختمان ضروری است. الزاماتی که ایمنی ساختمان و امنیت بهره برداران را تأمین کنـد، بایـد در طراحی ساختمانها لحاظ شود.
۴-۴-۶-۲ ایمنی متصرفین و بویژه افراد دارای معلولیت و کمتوانان جسمی- حرکتی در حریـق از اهداف اصلی مقررات ملی ساختمان است و تمهیدات در نظر گرفتـه شـده بـرای حریـق در سـوانح دیگری چون زلزله نیز پاسخگو است؛ بنابراین رعایت مسیرها و دسترسهای خروج و دیگر تمهیدات آن، مانند فضاهای پناه در بند ۴-۹-۱۲ این مبحث و دیگر مقررات ذکر شده در مبحـث سـوم ایـن مقررات الزامی است.
۴-۴-۶-۳ به منظور ایمنی بیشتر متصرفین در سـوانح و بـویژه در زلزلـه ، امـداد رسـانی از خـارج ساختمان به متصرفین و بهره برداران از طریق جایگاه و بازشوهای امدادرسانی، مندرج در ۴-۹-۱۲، الزامی است.
۴–۴–۶–۴ بهمنظور تأمین امنیت ساختمانها و تصرفهای در دست بهرهبرداری، تـدابیری اتخـاذ شده و در بند ۴-۹-۱۲ ارائه گردیده، که جهت حفظ منابع و دارائی مردم رعایت آنها الزامی است.
۴-۴-۷ الزامات مناسب سازی ساختمان برای افـراد دارای معلولیـت و کـم تـوان جسمی- حرکتی
۴–۴–۷–۱ در طراحی و اجرای ساختمانها و محوطههای مجتمعهای سـاختمانی، رعایـت آخـرین ویرایش ضوابط و مقررات شهرسازی و معماری برای افراد معلول جسمی- حرکتی مصوب شورایعالی شهرسازی و معماری، توسط مرجع صدور پروانه و مهندسان طراح و مجری ساختمان الزامی است.
۴–۴–۷–۲ در طراحی و ساخت مجتمعهای مسکن اجتماعی و حمایتی و آپارتمانهای شخصی به ازای هر ۲۰ واحد مسکونی حداقل یک واحد مناسب سازی شده برای معلولین و کم توانان جسـمی حرکتی در نظر گرفته شود.