سازه فلزی امروزه به یکی از پرکاربرد ترین سازه ها در زمینه ساخت و طراحی انواع ساختمان ها و بناهای مسکونی و تجاری تبدیل شده است. به طور کلی استفاده از این سازه ها سبب می شود که ساختمان و بنای مورد نظر در مدت زمان کمتری ساخته و قابل استفاده شود. به طور کلی سازه های فلزی به گونه ای طراحی می شوند که دوام بسیار بالایی داشته باشند و فضای بیشتری را در اختیار ساکنین قرار دهند. از طرفی طراحی این نوع از سازه های ساختمانی به گونه ای است که در برابر زلزله از خود مقاومت نشان دهد. همانطور که مشخص است در ساختار این سازه ها عمدتا از فلز استفاده می شود. به این ترتیب در این سازه ها میزان تخریب و پرت مواد و مصالح ساختمانی به طور چشمگیری کاهش پیدا کرده و در نتیجه میزان هزینه های ناشی از خرید مصالح کاهش پیدا کند. اما چند نوع سازه فلزی وجود دارد؟ در طراحی سازه فلزی باید به چه نکاتی توجه گردد؟
به طور کلی سازه های طراحی شده کاربری های گوناگونی داشته و هر یک به منظور خاصی مورد استفاده قرار می گیرند. در ادامه به بیان ویژگی های هر یک از این سازه ها خواهیم پرداخت.
به طور کلی این نوع از سازه ها با توجه به ویژگی هایی که دارد عمدتا برای ساختمان های تجاری و اداری مورد استفاده قرار می گیرد. در این سازه عمدتا عضو هایی عمود بر یکدیگر مورد استفاده قرار گرفته و از طریق اتصالات به یکدیگر متصل می گردند. به جرات می توان گفت که این نوع از سازه ها بیشتر مورد استفاده قرار می گیرند.
نوع دیگری از سازه های فلزی، سازه فلزی پوسته ای است. به طور کلی از این نوع از سازه های فلزی عمدتا برای ساخت مخازن ذخیره سیالات گوناگون و نیز مخازن تحت فشار استفاده می شود.
عمدتا در طراحی این نوع از سازه های فلزی یک سازه قاب بندی شده توسط سیم های بکسل محکم نگه داشته می شود. به دلیل ویژگی هایی که این نوع از سازه های فلزی دارند، عمدتا از آن ها در طراحی و ساخت انواع پل های فلزی استفاده می شود.
نوع دیگری از سازهای فلزی رایج، سازه های خرپایی هستند. عمدتا در این نوع از سازه ها تیر ها و اتصالات به گونه ای به یکدیگر متصل می گردند که یک مثلث را ایجاد کنند. در واقع سازه های خرپایی به گونه ای طراحی می شوند که نیرو موجود بر سطح مورد نظر، بین اعضا تقسیم گردد. به طور کلی اعضای به کار رفته در سازه های خرپایی به صورت عضو دو نیرویی هستند و تنها قادر به تحمل نیرو های فشاری و کششی هستند.
به طور کلی در طراحی سازه های فلزی عوامل گوناگونی باید مورد بررسی قرار گیرد. هر یک از این عوامل جنبه های مختلفی از ساختمان مورد نظر را در بر می گیرند. از جمله عوامل مهم در طراحی یک سازه فلزی می توان به موارد زیر اشاره کرد:
به طور کلی مهاربندها سبب می شوند که ساختمان ها در برابر نیروهای افقی استاتیکی و یا دینامیکی مقاوم شوند. عمدتا استفاده از این روش سبب می شود که مقاومت ساختمان در برابر زلزله به طور قابل توجهی افزایش پیدا کند. به طور کلی به منظور مهار قاب های فلزی به کار رفته در ساختمان ها از روش های زیر استفاده می شود:
همانطور که گفته شد، عمده متریال به کار رفته در ساختمان ها فلز است. ستون ها، قاب ها، اتصالات و بسیاری از پارامتر های دیگر از فلز تولید شده است. به طور کلی حجم فولاد استفاده شده به نیروی وارده بر سازه، تعداد طبقات، نوع سیستم سازه، ضخامت سقف در هر طبقه و بسیاری از عوامل دیگر بستگی دارد. عمدتا محاسبه حجم فولاد به کار رفته به افراد کمک می کند که میزان هزینه های ناشی از سازه های فولادی را تخمین بزنند.
به طور کلی قیمت از جمله مهمترین پارامترهایی است که در هنگام طراحی سازه فلزی باید به آن توجه گردد. علاوه بر موارد ذکر شده در بالا پارامتر های دیگری نیز در قیمت تمام شده سازه های فلزی تاثیر گذار است که از جمله آن ها می توان به موارد زیر اشاره کرد: