زیبایی شناسی و معماری
در تقاطع هنر و مهندسی، شاهکاری به نام معماری متولد می شود. جایی که زیبایی شناسی و عملکرد دست در دست هم می دهند تا فضاهایی خلق کنند که نه تنها چشم نواز، بلکه کاربردی و ماندگار باشند.
ساختمان ها یکی از عناصر تأثیرگذار عوامل زیبایی منظر در یک شهر می باشند چرا که به دلیل مقیاس، فرم و خصوصیات ساختمانی، تاثیرات گوناگونی بر محیط از لحاظ بصری و سیمای شهری دارند. اما آنچه به نظر میرسد این مجموعه ها نتیجه تصمیم گیری ها و طراحی های شتابزده، یکنواخت و اجرای سریع در پاسخ به مسئله هستند . این است که امروزه در اغلب ساختمان ها همواره از توجه به بسیاری از اصول و معیارهای معماری و شهرسازی و ارتباط آن با نیازه های روحی و باطنی و هویت و حس زیبایی شناسی افراد کاسته شده است و زیبایی خاصیت وجود انسان و تمایل به آن از مختصات آدمی است. انسان همواره سعی میکند نمود زیبایی را در زندگی و فضاهای زیستن خویش در نظر بگیرد از همین رو شناسایی معیارها و اصول زیبایی بخش معماری، دارای اهمیت والایی است. بکارگیری معانی و مفاهیم زیبایی شناسی در فضای شهری علاوه بر حس زیبایی شناسی منبعث از مفهاهیم در معماری در فضاهای زیستی شهری، سبب توجه به بازگشت به نظام های ارزشی معماری در طراحی شهری و معماری میشود.
تعریف زیبایی شناسی در معماری:
توضیح اصول زیبایی شناسی پیچیده و قابل تامل است. از اینرو نیاز است توضیحی مختصر در مورد زیبایی ارایه شود تا درکی از اصول حاصل شود.
زیبایی در جنبههای اجتماعی-روانی تأثیر بسزایی بر دریافتهای بشر میگذارد و نیز تعیین میکنند که کدام شیئی زیبا تلقی شود. تئوری آگاهی در پی آن بود که از راه ریاضیات اثبات کند، دارد. جالب توجه بودن یک پیام، به اطلاعات معناشناسی و لذت بردن و پسندیدن آن و به عبارت دیگر زیبایی یک پیام به اطلاعات زیباییشناسی مربوط میشود.
در نتیجه زمانی یک پیام برای ما زیبا خواهد بود که دارای افزونه بسیار بالایی بوده و میزان ابداع و نوآوری، یعنی درصد اطلاعات زیباییشناسی اش، بیش از حداکثر ظرفیت، یعنی ۱۶ بیت در ثانیه باشد.
به این ترتیب گیرنده مجبور به ساختن ابر نشانه شده و دریافتهای خود را در سطح بالاتری قرار میدهد. میزان ابداع و نوآوری در هر یک از سطوح، باید از ظرفیت دریافتی بیشتر باشد.
برخی از زیباشناسی زمانی جلب میشود که بتوان از یک ترکیب نامنظم و بی قاعده، به ارتباطات قاعده آن پی برد. دریافتها به بالاترین سطح منتقل شده و گیرنده بر اثر ذهنیات و ساختار فرهنگی اش میتواند سایر سوپر نشانهها را بسازد. این مکانیسم توضیحی بر آن است که چرا ما همیشه در یک تصویر چیزی نو کشف میکنیم، چرا عکس العملها در مقابل یک موضوع قابل تغییر است و چرا اشخاص مختلف، ارزیابیهای یک موضوع قابل تغییر است و چرا اشخاص مختلف، ارزیابیهای مختلفی از معیارشناسی یک شیء دارند. در ارزشیابی، زیباشناسی، عواملی چون تجربه، دانش و عوامل اجتماعی-روانی نقش به سزایی ایفا میکند.
هر چند بیننده با مد و سبک موضاعاتی که مشاهده میکند. بیشتر ماٌنوس شود راحتتر به ساخت سوپر نشانهها میپردازد. حس زیبایی و ابداع و نوآوری به یکدیگر وابستهاند و همین وابستگی باعث میشود که پس از نخستین برداشت عمیق از ابداع و نوآوری کاسته شده میتواند منجر به کنار گذاشته شدن تأثیر زیباییشناسی آن شود.
از طرف دیگر، یک تجربه تکرار نشدنی میتواند به یک فرآیندی که به فهم بهتر و در نتیجه کسب یک تجربه زیباشناسی میانجامد.
نظریه های زیبایی شناسی در معماری: بررسی دیدگاه های مختلف در مورد چیستی زیبایی در معماری از منظر فلاسفه و معماران برجسته.
عناصر زیبایی شناسی در معماری: آشنایی با المان ها و مولفه های کلیدی که به خلق بناهای زیبا و چشم نواز کمک می کنند، مانند تناسب، تقارن، هندسه، نور، مصالح و …
مدارس و سبک های معماری: بررسی سیر تحول زیبایی شناسی در معماری از دوران باستان تا دوران مدرن و معرفی شاخص ترین سبک های معماری.
نقش معمار در خلق زیبایی: بررسی وظایف و رسالت های یک معمار در خلق فضاهای زیبا و کاربردی.
معماری ایرانی و جلوه های زیبایی شناسی آن: مروری بر تاریخچه غنی معماری ایران و بررسی شاخصه های زیبایی شناسی منحصر به فرد آن.
چالش ها و فرصت های پیش روی معماری در عصر حاضر: بررسی چالش هایی مانند رشد فزاینده شهرنشینی، تغییرات اقلیمی و نیاز به پایداری و فرصت هایی که برای خلق فضاهای زیبا و کاربردی تر در معماری نوین وجود دارد.
