فهرست مطالب
۷-۹ اجرای بتن
۱-۷-۹ نیروی انسانی، تجهیزات و آماده سازی محل بتن ریزی
۱-۱-۷-۹ نیروی انسانی
تهیه، کاربرد، اجرا و کنترل کارهای بتنی باید به افراد صاحب صلاحیتی واگذار شود که از تجربه و دانش کافی برخوردار بوده و دارای پروانه مهارت فنی و یا گواهی لازم از مراجع ذیصلاح باشند.
۲-۱-۷-۹ تجهیزات و وسایل
الف) تمام وسایلی که برای مخلوط کردن و انتقال بتن بهکار میروند باید تمیز باشند.
ب) پیمانه کردن مصالح تشکیل دهنده بتن باید تا حد امکان به طریق وزنی انجام گیرد. این امر در بتنهای سازه ای الزامی است.
پ) رواداری توزین هریک از اجزای تشکیل دهنده بتن ۳%± است.
ت) دقت و حساسیت ترازوها و سایر قسمت های توزین باید ۰/۴%± کل ظرفیت دستگاه باشد.
۳-۱-۷-۹ آماده سازی محل بتن ریزی
الف) تمامی مواد زاید از جمله یخ و زواید قالببندی باید از محلهای مورد بتنریزی زدوده و برداشته شوند.
ب) قالبها باید به نحوی مناسب تمیز شده و با روغن قالب اندود شوند.
پ) مصالح بنایی که در تماس با بتن خواهند بود باید بخوبی خیس شوند.
ت) تمامی میلگردها باید قبل از بتنریزی کاملا تمیز شده و عاری از پوشش های آلاینده باشند.
ث) قبل از ریختن بتن، باید آب اضافه از محل بتنریزی خارج شود. مگر آنکه استفاده از قیف و لوله مخصوص بتنریزی در آب (ترمی) مورد نظر باشد.
ج) قبل از ریختن بتن جدید بر روی بتن سخت شده قبلی باید لایه ضعیف احتمالی سطح بتن قبلی و هر نوع ماده زاید دیگر آن زدوده شود.
۲-۷-۹ اختلاط بتن
۱-۲-۷-۹ بتن باید به گونه ای در داخل مخلوط کن ریخته شده و مخلوط شود که تمامی مواد تشکیل دهنده آن به صورت همگن در مخلوط کن پخش شوند. قبل از پرکردن مجدد، باید مخلوط کن را به طور کامل تخلیه کرد. برای توزیع یکنواخت افزودنیهای شیمیایی در حجم بتن باید ضمن استفاده از تجهیزات مناسب، دقت لازم به کار گرفته شده و دستورالعمل کارخانه سازنده نیز رعایت شود. مخلوط کردن مواد افزودنی با بخشی از آب اختلاط، پیش از افزودن به مخلوط کن الزامی است. بتنساز باید کنترل شده و نتایج آن در محاسبه میزان آب اختلاط منظور شود.
۲-۲-۷-۹ بتن آماده باید مطابق استانداردهای (مشخصات بتن آماده) یا (مشخصات بتن تهیه شده از طریق پیمانه کردن حجمی و اختلاط پیوسته) مخلوط و تحویل شود.
۳-۲-۷-۹ بتن مخلوط شده در کارگاه باید مطابق ضوابط زیر تهیه شود.
- اختلاط بتن با مخلوط کن مورد تایید دستگاه نظارت انجام گیرد.
- مخلوط کن باید با سرعت توصیه شده از طرف کارخانه سازنده چرخانده شود. این سرعت میباید بین ۶ تا ۸ دور در دقیقه باشد. سرعت دوران دیگ کامیون های مخلوط کن در حالت همزن، به منظور جلوگیری از جداشدگی اجزای بتن، می باید بین ۲ تا ۶ دور در دقیقه باشد.
- ترتیب ورود مواد متشکله بتن به داخل مخلوط کن باید متناسب با نوع مخلوط کن و نوع بتن باشد. رعایت دستورالعمل کارخانه سازنده مخلوطکن در این زمینه الزامی است.
- عمل اختلاط باید حداقل تا ۱/۵ دقیقه، پس از ریختن تمامی مواد تشکیل دهنده به داخل مخلوط کن ادامه یابد.
- اختلاط با کامیون های مخلوطکن باید بر اساس ضوابط مندرج در استانداردهای ملی ایران صورت گیرد.
- نقل و انتقال، پیمانه کردن و اختلاط مصالح بتن باید با ضوابط استاندارد (مشخصات بتن آماده) یا ( مشخصات بتن تهیه شده از طریق پیمانه کردن حجمی و اختلاط پیوسته) مطابقت داشته باشد.
- سابقه کار روزانه باید برای تمامی مخلوطهای ساخته شده در کارگاه به طور تفصیلی و مشتمل بر مشخصات بتن از جمله موارد زیر، نگهداری شود:
الف) نسبت های به کار رفته برای اختلاط مصالح
ب) نتایج آزمایش های بتن تازه
پ) دمای بتن و دمای محیط در هنگام بتن ریزی
ت) محل نهایی و حجم تقریبی بتن های ریخته شده در ساختمان
ث) زمان و تاریخ اختلاط و بتن ریزی
۴-۲-۷-۹ ساخت و اختلاط بتن های سازه ای با دست به هیچ وجه مجاز نیست، بجز ساخت و اختلاط بتن های غیر سازه ای با دست، مشروط بر رعایت نکات مجاز است:
الف) حداکثر حجم بتن برای هر بار ساخت با دست ۳۰۰ لیتر است.
ب) برای تهیه بتن، ابتدا بر روی یک سطح صاف، تمیز و غیر قابل نفوذ، شن به صورت یکنواخت ریخته، سپس بر روی آن ماسه به طور یکنواخت پخش میشود. در هر حال، ضخامت مجموع دو لایه فوق نباید از ۳۰۰ میلیمتر تجاوز نماید.
پ) سیمان خشک بهصورت یکنواخت بر روی مصالح سنگی فوق پخش شده و سپس با وسایل مناسب به طور کامل مخلوط می شود.
ت) پس از اختلاط کامل مصالح، آب بهتدریج به مخلوط اضافه شده و به طور یکنواخت مخلوط گردد تا بتن همگن به دست آید.
ث) چنانچه از پیمانه های حجمی استفاده می شود، باید وزن مصالح سنگی خشک، قبلا به دقت اندازه گیری شود و پیمانه های حجمی بر این اساس ساخته شده باشد.
۵-۲-۷-۹ باز آمیختن بتن با آب پس از اتمام اختلاط، ضمن نقل و انتقال یا در محل بتنریزی مجاز نمیباشد، مگر در موارد استثنایی و با کسب مجوز از دستگاه نظارت و رعایت حداکثر نسبت آب به سیمان مجاز در طرح.
۳-۷-۹ انتقال بتن
۱-۳-۷-۹ انتقال بتن از مخلوطکن تا محل نهایی بتنریزی باید چنان صورت گیرد که از جدا شدن یا از بین رفتن مصالح جلوگیری شود.
۲-۳-۷-۹ وسایل انتقال بتن باید امکان رساندن بتن به پای کار را طوری تامین کنند که مواد تشکیلدهنده جدا نشوند و حالت خمیری بتن، بین بتن ریزیهای متوالی از دست نرود.
۱-۲-۳-۷-۹ چرخهای دستی و دامپر
حمل بتن با انواع چرخ های دستی و دامپر فقط تحت شرایط الف تا ت مجاز است:
الف) حجم ساخت بتن از ۳۰۰ لیتر در هر نوبت تجاوز نکند.
ب) بتن، سازه ای نباشد.
پ) فاصله حمل در چرخ های دستی حداکثر ۶۰ متر و در دامپر حداکثر ۱۲۰ متر باشد.
ت) وسایل مزبور دارای چرخ های لاستیکی و مسیر حمل کاملا صاف وافقی باشد.
۲-۲-۳-۷-۹ ناوه شیبدار یا شوت شیبدار
ناوه شیب دار باید فلزی یا دارای روکش فلزی یا پلاستیکی بوده، کاملا آببند باشد و شیب آن ثابت و به گونه ای اختیار شود که هنگام حمل، عمل جدایی در اجزای بتن حادث نشود. در انتهای ناوه باید یک مانع قائم برای جلوگیری از جداشدگی اجزای بتن، و یا قیف قائم برای تخلیه بتن به داخل قالب پیشبینی شود.
۳-۲-۳-۷-۹ تلمبه دستی بتن
در انتقال بتن به وسیله پمپ، حداکثر نسبت اندازه سنگدانه ها به کوچکترین قطر داخلی لوله انتقال بتن نباید از مقادیر زیر تجاوز کند:
الف) ۰/۳۳ برای سنگدانه های تیز گوشه
ب) ۰/۴۰ برای سنگدانه های کاملا گرد گوشه
۴-۲-۳-۷-۹ باکت یا جام
دریچه تخلیه باکت باید در کف آن تعبیه شده باشد و بایستی دارای تعداد بازشو کافی باشد. ابعاد دهانه بازشو نباید از ۱/۳ طول قائم باکت و ۵ برابر قطر بزرگترین سنگدانه کمتر باشد. زاویه شیب جدار باکت در محل تخلیه آن نباید از ۶۰ درجه کمتر باشد. تخلیه بتن به داخل باکت باید به طور قائم و در مرکز آن باشد. چنانچه بتن داخل باکت، مستقیماً و یا از طریق ناوه شیبدار به داخل قالب تخلیه می شود، باید در انتهای نقطه تخلیه و توسط محفظه هدایت که ارتفاع آن حداقل ۶۰۰ میلی متر می باشد، به محل نهایی ریخته شود.
۵-۲-۳-۷-۹ کامیون مخلوط کن
انتقال بتن با کامیون های مخلوط کن باید بر اساس استاندارد ملّی ایران صورت گیرد.
۴-۷-۹ بتن ریزی
۱-۴-۷-۹ بتن باید تا حد امکان نزدیک به محل نهایی خود ریخته شود تا از جدایی دانه ها بر اثر جابجایی مجدد جلوگیری شود.
۲-۴-۷-۹ روند بتن ریزی باید طوری باشد که بتن در هنگام ریختن و جای دادن به حالت خمیری باقی بماند و بتواند به راحتی به فضاهای بین میلگردها راه یابد.
۳-۴-۷-۹ درصورتی که اسلامپ بتن در موقع تحویل برای مصرف کمتر از میزان مقرر باشد، باید از مصرف آن خودداری شود. با این وجود افزودن اسلامپ بتن تا هنگامی که هنوز از مخلوط کن تخلیه نشده، فقط با اجازه دستگاه نظارت و با افزودن دوغاب سیمان با یا بدون مواد افزودنی روانکننده میسر می باشد مشروط براینکه نسبت آب به سیمان از حداکثر مقدار مجاز طرح فراتر نرود.
۴-۴-۷-۹ بتنی که به حالت نیمه سخت در آمده و گیرش آن شروع شده و یا به مواد زیان آور بیرونی آلوده شده است، نباید در بتنریزی قطعات سازه ای به کار رود.
۵-۴-۷-۹ بتن ریزی باید از آغاز تا پایان، به صورت عملیاتی سریع و پیوسته در محدوده مرزها یا درزهای از پیش تعیین شده قطعات ادامه یابد. درزهای اجرایی مورد نیاز باید با ضوابط مندرج در این مقررات مطابقت داشته باشد.
۶-۴-۷-۹ سطح بتن ریخته شده به صورت لایههای افقی، باید تراز باشد.
۷-۴-۷-۹ استفاده از مواد حباب زا و ساخت بتن با حباب هوا برای بتن هایی که در معرض یخ زدن و آب شدنهای متوالی قرار می گیرند، الزامی است.
۸-۴-۷-۹ بتن ریزی شالوده
درصورت سست بودن محل شالوده، باید عملیات پیکنی تا تراز زمین سخت (با مقاومت مورد نظر) ادامه یافته و حفاری اضافی با مصالح مورد تایید دستگاه نظارت تا تراز زیر شالوده پرشده و تحکیم یابد. بستر شالوده باید با حداقل ۱۰۰ میلی متر بتن مگر آماده و رگلاژ شود. درصورتیکه به علت شرایط زمین شالوده، با دستگاه نظارت، بستن قالب ضرورت نداشته باشد، پیمانکار باید با تعبیه پوشش های پلاستیکی و دیگر روشهای مشابه، از جذب آب بتن تازه توسط زمین اطراف شالوده جلوگیری نماید.
۹-۴-۷-۹ بتن ریزی دال و سقفها
بتن ریزی در دالها باید در یک جهت و بهطور متوالی انجام شود. محمولههای بتن نباید در نقاط مختلف سطح و به صورت پراکنده ریخته و سپس پخش و تسطیح شوند. همچنین بتن نباید در یک محل و در حجم زیاد تخلیه و سپس به طور افقی در طول قالب حرکت داده شود. با توجه به حجمبتن و روش های حمل و تخلیه، عملیات باید به صورتی انجام شود که تا حد امکان از به وجود آمدن درز سرد در دال ها پرهیز گردد.
در عملیات بزرگ، باید محل ختم بتنریزی از قبل تعیین و در نقشه های اجرایی مشخص شود و عملیات تا محل درزهای اجرایی ادامه یابد. چنانچه بر اثر بروز اشکالات، توقف بتن ریزی حادث شود، باید محل قطع بتنریزی برای ادامه عملیات بتنریزی آماده شود.
۱۰-۴-۷-۹ بتن ریزی دیوارها، ستون ها و تیرهای اصلی
بتن ریزی دیوارها باید در لایه های افقی با ضخامت یکنواخت صورت گیرد و هرلایه، قبل از ریختن لایه بعدی به طور کامل متراکم شود. میزان و سرعت بتنریزی باید چنان باشد که هنگام ریختن لایه جدید، لایه قبلی در حالت خمیری باشد. عدم رعایت این نکته باعث ایجاد درز و نهایتاً عدم یکپارچگی بتن خواهد شد. پیمانه های اولیه بتن باید از دو انتهای عضو ریخته شوند و سپس بتن ریزی به سوی قسمت مرکزی ساختمان ادامه یابد. در تمام حالات باید از جمع شدن آب در انتها و گوشه ها جلوگیری شود. در بتن ریزی ستون ها و دیوارها تا حد امکان باید ارتفاع سقوط آزاد بتن را محدود نمود. این ارتفاع برای جلوگیری از جدا شدن اجزای بتن به ۱/۲ متر محدود می شود.
۵-۷-۹ تراکم بتن
۱-۵-۷-۹ بتن باید در طول عملیات بتنریزی با استفاده از وسایل مناسب متراکم شود. به گونه ای که میلگردها و اقلام مدفون را به طور کامل در بر گیرد و قسمتهای داخلی و به خصوص گوشه های قالب ها را به خوبی پر کند. در بتن های خودتراکم، نیازی به استفاده از وسایل متراکم کننده نیست.
۲-۵-۷-۹ ویبراتور باید در داخل بتن به طور منظم و در فواصل مشخص به نحوی فرو برده شود که دو قسمت لرزانیده شده با هم، همپوشانی داشته باشند. قسمتی از ویبراتور باید در لایه زیرین که هنوز حالت خمیری دارد، فرو رود.
۳-۵-۷-۹ ویبراتور باید تا حد امکان به صورت قائم وارد بتن گردد و به آرامی بیرون کشیده شودتا حباب هوا داخل بتن باقی نماند.
۴-۵-۷-۹ فاصله بین نقاط فرو بردن ویبراتور می باید حداکثر ۵/۱ برابر شعاع عملکرد موثر ویبراتور باشد.
۵-۵-۷-۹ درصورت استفاده از ویبراتورهای متصل به قالب برای تراکم بتن دیوارها و ستون ها، طول ۸۰۰ میلیمتری بالای این اعضا را میباید با ویبراتور شلنگی ( درونی) نیز متراکم کرد.
۶-۵-۷-۹ در کارهای کوچک و محدود و مخلوط های خمیری و روان، میتوان با اجازه دستگاه نظارت از میله فولادی (تخماق) یا وسایل مشابه برای تراکم بتن استفاده نمود. میله باید به اندازه کافی وارد بتن شود تا بتواند به راحتی به انتهای قالب یا انتهای لایه مربوط به همان مرحله بتنریزی برسد. ضخامت میله باید چنان انتخاب شود که به راحتی از بین میلگردها عبور نماید.
۷-۵-۷-۹ تراکم بتن ستون ها می باید الزاما توسط ویبراتورهای ماشینی صورت گیرد.
۸-۵-۷-۹ تراکم بتن می باید پیش از شروع گیرش سیمان صورت گیرد.
۶-۷-۹ پرداخت سطح بتن
۱-۶-۷-۹ دامنه کاربرد و هدف
هدف از عملیات پرداخت سطح بتن افزایش مقاومت سایش و کاهش نفوذپذیری یا فقط تراز کردن سطح بتن است. کاربرد عملیات پرداخت برای دالهای طبقات، دالهای کف روی زمین، و دالهای پارکینگ ساختمان و انواع شالودهها است. بنابراین مراحل پرداخت تابع نوع دال است که باید بر اساس بند ۹-۷-۶-۵ تصمیمگیری شود.
۲-۶-۷-۹ مراحل پرداخت سطح
پرداخت سطح بتن باید طبق مراحل زیر انجام شود:
۱-۲-۶-۷-۹ مرحله شمشه یا تراز کردن: هدف از شمشه کاری، تراز شدن سطح بتن به ارتفاع مورد نظر است. با حرکت دادن شمشه به سمت جلو پستی و بلندی سطح بتن تراز میشود.
۲-۲-۶-۷-۹ مرحله ماله کشی با ماله دسته بلند یا کوتاه (تیکشی): هدف از ماله کشی با ماله دستهبلند و یا کوتاه حذف لبههای باقی مانده از شمشهکاری و پر کردن منافذ سطح بتن است.
طول دسته ابزار بر مبنای سطح بتن انتخاب میشود. حرکت ابزار به سمت جلو و برگشت است.
ابزار مالهکشی با ماله دسته بلند یا کوتاه یا مرحله انجام این عمل، به تیکشی نیز موسوم است.
۳-۲-۶-۷-۹ مرحله ماله کشی: هدف از ماله کشی فرو بردن سنگدانه ها به درون بتن، حذف ناهمواریها و تراکم سطح بتن است. ابزار ماله کشی به صورت دستی و مکانیکی وجود دارند. ابزار ماله دستی برای سطوح کم و نوع مکانیکی برای سطوح زیاد است. حرکت ابزار دستی به صورت ارهای و قوسی است.
۴-۲-۶-۷-۹ پرداخت نهایی: هدف از پرداخت نهایی ایجاد سطح صاف و متراکم کردن سطح بتن است. وسیله پرداخت نهایی مشابه ابزار ماله کشی است و فقط جنس ابزار پرداخت نهایی باید فولادی باشد.
۳-۶-۷-۹ جنس ابزار
جنس ابزار چوبی یا فولاد آلیاژی با آلیاژ منیزیمی است. جنس چوبی، سیمان و ماسه ریز و درشت را حرکت میدهد، اما جنس فولادی، سیمان و ماسه ریز را حرکت میدهد. بنابراین برای بتنهای چسبنده مانند بتن حاوی فوق روانکننده و پوزولان، نباید از جنس چوبی استفاده شود، زیرا سبب کنده شدن سطح بتن میشود. فقط جنس ابزار پرداخت نهایی فولاد بدون آلیاژ است.
۴-۶-۷-۹ زمان توقف عملیات پرداخت
هرگاه در هنگام عملیات پرداخت، آبانداختن بتن مشاهده شد، باید عملیات پرداخت متوقف شود و اجازه داده شود که آب ناشی از آب انداختن تبخیر شود. اگر شرایط دما، رطوبت و باد به نحوی است که زمانی طولانی برای تبخیر آب سطحی نیاز است، میتوان از چتایی استفاده کرد تا آب توسط چتایی جذب شود. همچنین می توان از دستگاه مکش استفاده کرد، اما کلاهک دستگاه باید مجهز به فیلتری باشد که فقط آب را از خود عبور دهد و از عبور ذرات سیمان جلوگیری کند. اما استفاده از پخش کردن سیمان بر روی سطح بتن برای جذب آب به هیچ وجه مجاز نیست. چنانچه در هنگام عملیات پرداخت، آب انداختن مشاهده شود، اما عملیات ادامه یابد منجر به ایجاد یک لایه نازک سست بر سطح بتن میگردد که به مرور زمان آن لایه از سطح جدا میشود و سنگدانهها در معرض کنده شدن قرار میگیرند که در طول زمان آن سنگدانهها از بتن جدا میشوند و در نهایت باعث تخریب بتن میگردد.
۵-۶-۷-۹ تصمیم گیری در خصوص مراحل پرداخت
اگر پرداخت نهایی به دفعات تکرار شود، مقاومت سایش بتن افزایش مییابد و مقاومت سطح بتن در مقابل لیز خوردن کمتر میشود. بنابراین اجرای پرداخت نهایی و تعداد انجام آن طبق بند ۹-۷-۶-۲-۴ باید بر اساس مقاومت سایش مورد نیاز تصمیمگیری شود. اگر مقاومتهای سایشی و در مقابل لیز خوردن هر دو نیاز باشد، میتوان پس از تکرار پرداخت نهایی با ابزار جاروزنی در زمانی که هنوز بتن سخت نشده است، مقاومت در مقابل لیز خوردن را افزایش داد. بنابراین انتخاب مراحل پرداخت باید بر اساس نوع دال تصمیمگیری شود. برای دال پارکینگ ها باید مراحل پرداخت نهایی به دفعات انجام گردد و سپس از ابزار جاروزنی استفاده شود.
چنانچه فقط هدف از پرداخت، تراز کردن یا ماله کشی با ماله دسته بلند یا کوتاه باشد میتوان عملیات را تا همین مرحله به اتمام رساند.
۷-۷-۹ عمل آوری
۱-۷-۷-۹ کلیات
عملآوری روندی است که رطوبت و دمای مطلوب بتن را حفظ یا تأمین کند تا فرآیند هیدراسیون ادامه یابد و خواص و دوام مورد نظر بتن حاصل شود.
۲-۷-۷-۹ روشهای عمل آوری
۱-۲-۷-۷-۹ روشهای عمل آوری به دو گروه به شرح زیر تقسیم میشوند:
الف-روش آب رسانی: این روش شامل ایجاد حوضچه بر سطح افقی بتن و پوشش های خیس مانند چتایی است.
ب-روش عایقی: در این روش، رطوبت بتن حفظ میشود و از تبخیر آب بتن جلوگیری میگردد.
این روش شامل پوششها مانند پلاستیک، قالبها و مواد شیمیایی غشایی عملآوری است.
۲-۲-۷-۷-۹ چنانچه از روش آبرسانی برای عملآوری استفاده میشود، باید روند عملآوری به طور مستمر انجام گردد و در مدت عمل آوری نباید سطح بتن خشک باقی بماند. به خصوص اگر از چتایی خیس استفاده میشود، باید به طور دائم مرطوب نگاه داشته شود. برای حفظ رطوبت چتایی به مدت طولانی میتوان از ورق پلاستیک روی چتایی خیس را پوشش داد.
۳-۲-۷-۷-۹ استفاده از مواد شیمیایی غشایی عملآوری فقط در مواردی مجاز است که بهرهگیری از هیچ روش دیگر عملآوری امکانپذیر نباشد و از بازده مواد بر اساس اسناد و مدارک تولیدکننده و یا انجام آزمایشها، اطمینان حاصل شود.
۴-۲-۷-۷-۹ روش عملآوری باید بر مبنای نوع بتن و نسبت آب به سیمان مخلوط بتن و شرایط محیطی، طبق جدول ۹-۷-۱ انتخاب گردد. شرایط محیطی هوای گرم و سرد در بندهای ۹-۸-۲ و ۹-۸-۴ تشریح شدهاند. علت مجاز نبودن روش عایقی برای بتنها با نسبت آب به سیمان کمتر از
۰/۴۳، خشک شدگی و جمع شدگی خود به خودی بتن است.
جدول ۹-۷-۱ روشهای مجاز عمل آوری
۵-۲-۷-۷-۹ در شرایط محیطی هوای گرم به خصوص در رطوبت نسبی کمتر از ۷۰ درصد و سرعت وزش باد بیش از ۵km/h، حفاظت بتن از تبخیر آب باید بلافاصله پس از اتمام عملیات پرداخت و با استفاده از پوشش پلاستیک انجام شود. پس از سخت شدن بتن، روش مجاز عمل آوری طبق جدول ۹-۷-۱ باید اعمال گردد.
۳-۷-۷-۹ مدت عمل آوری
۱-۳-۷-۷-۹ حداقل مدت عملآوری باید طبق جدول ۹-۷-۲ باشد.
۹-۷-۲ جدول حداقل مدت عمل آوری
۲-۳-۷-۷-۹ برای سطوح قائم که در معرض قالب قرار دارند، اگر زمان قالب برداری زودتر از حداقل مدت طبق بند ۹-۷-۷-۳-۱ باشد، باید بقیه مدت باقی مانده عملآوری شوند.
۳-۳-۷-۷-۹ چنانچه بررسی آزمایشگاهی نشان دهد که برای بتن و شرایط محیطی مورد نظر، مدت بیشتر از بند ۹-۷-۷-۳-۱ برای عملآوری نیاز است، باید آن مدت اعمال شود.
۴-۳-۷-۷-۹ برای بتنهای ویژه و چنانچه دوام بتنها مورد نظر باشد، باید مدت عمل آوری طبق یکی از گزینه ها به شرح زیر انتخاب گردد:
الف- مستندات تاریخی موجود باشد.
ب- ارزیابی آزمایشگاهی انجام گردد.
ج- مدت های مندرج در بند ۹-۷-۷-۳-۱ تا ۲ برابر افزایش یابد.