فهرست مطالب
۷-۴ مقررات اختصاصی تصرفها
۱-۷-۴ تصرفهای مسکونی
۱-۱-۷-۴ ساختمانهای مسکونی در گروه (م-۲)
۱-۱-۱-۷-۴
پس از در اصلی تصرفهای مسکونی واقع در ساختمان های آپارتمانی، باید فضای ورودی مناسب داخلی با رعایت شرایط زیر و سایر ضوابط بیان شده در قسمت راههای دسترس و خروج تامین شود. در داخل واحدهای مسکونی تکی یا ویلایی نیز پیش بینی فضای ورودی با همین شرایط توصیه میشود
آ- عمق آزاد و بدون مانع فضای ورودی حداقل۱/۴۰ متر و مساحت لازم آن حداقل ۲ مترمربع است.
ب- دسترسی به اتاق ها و سایر فضاها در واحد مسکونی به جز انبار داخلی واحد، باید پس از عبور از قسمت ورودی یادشده صورت گیرد. می توان دسترسی به فضای بهداشتی را در دیوار مجاور در ورودی اصلی در نظر گرفت. دسترسی فضاهای اصلی تصرف مسکونی به یکدیگر نباید مستلزم عبور از این فضای ورودی باشد.
پ- در محل فضای ورودی لازم است قسمتی برای کفش کن و آویختن لباس به نحوی در نظر گرفته شود که اندازه های فضا را به کمتر از حداقل اعلام شده کاهش ندهد.
ت- همجواری ورودی و فضاهای دیگر در داخل تصرفهای مسکونی باید به نحوی صورت گیرد که دید بیگانه از در ورودی به فضاهای داخلی تصرف محدود گردیده و اشراف آنان به این فضاها به حداقل تقلیل یابد. ث- در قسمت ورودی تصرف مسکونی به ویژه در اقلیم های سرد و گرم و مرطوب، بهتر است دو در متوالی پیش بینی شود که در این حالت «در» دوم از لحاظ اندازه ها باید با در اصلی دسترس و خروج منطبق باشد ولی از لحاظ ساختار، مقررات مربوط به درهای اتاقها ملاک عمل خواهد بود.
حداقل فاصله دو در متوالی چنانچه هردو، در یک جهت بگردند ۲ متر و در صورتی که به سمت یکدیگر بگردند ۲/۸۰ متر است. در صورتی که قابل دسترس بودن تصرف مسکونی برای افراد معلول الزامی نباشد، این اندازه ها را می توان به ترتیب تا ۱/۶۰ و ۲/۲۰ متر کاهش داد.
۲-۱-۱-۷-۴
در قرارگیری و جانمایی سایر فضاهای اصلی تصرف مسکونی، رعایت شرایط زیر الزامیست:
آ- دسترسی به اتاق های مستقل اقامت در تصرف مسکونی نباید مستقیما از یک اتاق دیگر یا نشیمن عمومی و یا سالن باشد، مگر در موارد زیر:
آ-۱- در صورت وجود یک پیش ورودی یا فضای تقسیم مناسب که داخل فضای نشیمن عمومی و یا سالن نباشد.
آ-۲- در تصرف مسکونی دارای مساحت کمتر از ۷۵ متر مربع با یک اتاق اقامت
آ-۳- در تصرف مسکونی دارای مساحت ۷۵ مترمربع و بیشتر و یا دارای بیش از یک فضای اقامت در صورتی که مطابق مقررات قسمت ۴-۵-۲-۵ باشد و به عنوان اتاق الحاق شده در نظر گرفته شود که در این حالت یک فضای مستقل محسوب نمی شود.
در هر حالت نباید در صورت باز بودن در فضای اقامت، دید مستقیم از فضای نشیمن عمومی یا سالن به قسمت خواب اتاق اقامت وجود داشته باشد.
ب- دسترسی به تنها فضای بهداشتی تصرف مسکونی نباید مستقیما از یکی از فضاهای اقامت باشد. در ساختمان های دارای یک فضای اقامت یا دارای مساحت کمتر از ۷۵ مترمربع با حداکثر دو اتاق، می توان دسترسی به تنها حمام تصرف مسکونی را از یکی از اتاق ها قرار داد. پ- در صورتی که از فضای نشیمن عمومی یا سالن، دید به داخل فضای بهداشتی وجود داشته باشد، استفاده از فضای بهداشتی توام مجاز نیست و باید فضایی به عنوان پیش ورودی در آن تعبیه شود که با در از سایر قسمت های آن جدا شود. نصب کاسه روشویی در فضای پیش ورودی مجاز است، مشروط بر آن که در حرکت و دسترسی به سایر قسمت های فضای بهداشتی اختلال ایجاد ننماید.
ت – کاربرد آشپزخانه دیواری در تصرفهای مسکونی دارای مساحت ۷۵ مترمربع و بیشتر، به صورتی که مستقیما به فضای نشیمن عمومی یا سالن باز باشند، مجاز نیست.
ث- طراحی و قرارگیری آشپزخانه های باز یا دیواری در تصرفهای مسکونی دارای مساحت ۷۵ مترمربع و بیشتر نباید به نحوی باشد که دید مستقیم از فضای نشیمن عمومی یا سالن به قسمت های اصلی پخت و پز و کار آشپزخانه وجود داشته باشد.
۳-۱-۱-۷-۴
در ساختمان های گروه ۱ تا ۳ با تصرف مسکونی، حداقل عرض مفید پله مستقیم ۰/۹۰ متر و حداقل عرض پله ای که دارای گردش یا پاگرد باشد، ۱/۱۰ متر است.
۴-۱-۱-۷-۴
در ساختمانهای مسکونی گروه ۴ تا ۷، حداقل عرض مفید پله مستقیم ۱/۱۰ متر و حداقل عرض قفسه پلکانی که دارای پاگرد باشد، ۲/۴۰ متر است.
۵-۱-۱-۷-۴
در ساختمانهای مسکونی گروه ۸، اندازه های راه پله و قفسه آن بر اساس جمعیت متصرف و الزامات راههای خروج در مبحث سوم مقررات ملی ساختمان تعیین می شود.
۶-۱-۱-۷-۴
حداقل پهنای الزامی راهروهای مستقیم و پله های داخلی تصرفهای مسکونی ۰/۹۰ متر است.
۷-۱-۱-۷-۴
در پله های داخلی تصرفهای مسکونی که قابل دسترس بودن آنها برای افراد معلول مطابق ضوابط مربوط الزامی نباشد یا سطوح دارای اختلاف سطح ۰/۷۰ متر و کمتر، نیازی به نصب میله دستگرد نیست، در سایر موارد لازم است که حداقل در یک طرف آنها میله دستگرد نصب شود. در این حالت، میله دستگرد تنها باید از بالاترین ارتفاع پله به پایین ترین ارتفاع پله امتداد داشته باشد و نیازی به برگشتن انتهای میله دستگرد یا امتداد بیشتر از طول پله یا شیب راه ندارد.
۸-۱-۱-۷-۴
حداقل یکی از فضاهای اقامت در هر تصرف مسکونی با زیربنای ۷۵ مترمربع و بیشتر، باید دارای مساحت حداقل ۱۲/۰۰ مترمربع با پهنای حداقل ۲/۷۰ متر باشد. در واحدهای مسکونی با زیربنای کمتر از ۷۵ متر مربع، مساحت این اتاق نباید از ۹ متر مربع و هیچ یک از اندازه های افقی آن از ۲/۵۰ متر کمتر باشد.
اندازه سایر فضاها و اتاق های اقامتی در تصرفهای مسکونی، بر اساس نحوه استفاده آنها مشخص شده و حداقل عرض
۲/۴۰ متر است.
۹-۱-۱-۷-۴
در تصرفهای مسکونی، ارتفاع هر فضای اقامت با زیر بنای ۱۲۰۰ متر مربع و بیشتر، باید در بیشتر از ۵۰ در صد سطح آن و ارتفاع نشیمن یا سالن در بیشتر از ۷۵ در صد سطح آن حداقل ۲/۶۰ متر باشد. در باقی سطح این فضاها و در تمام سطح سایر فضاهای اقامت، باید ارتفاع حداقل ۲/۴۰ متر تامین شود.
۱۰-۱-۱-۷-۴
در تصرفهای مسکونی که فضای آشپزخانه مستقل یا باز آنها تنها برای پخت و پز استفاده می شود، باید حداقل ۵/۵۰ مترمربع مساحت داشته باشد. حداقل سطح زیربنای آزاد آن، خارج از سطح پیش بینی شده برای قفسه بندی، باید
۲/۷۵ مترمربع باشد.
۱۱-۱-۱-۷-۴
در تصرفهای مسکونی که فضای آشپزخانه مستقل یا باز آنها برای پخت و پز و صرف غذا استفاده می شود، باید دارای زیربنای حداقل ۷/۵۰ مترمربع باشد.
۱۲-۱-۱-۷-۴
در تصرفهای مسکونی، فضای آشپزخانه مستقل یا باز باید حداقل ۱/۸۰ متر عرض داشته باشد. این اندازه برای آشپزخانه هایی که برای پخت و پز و صرف غذا استفاده می شوند باید حداقل ۲/۱۵ متر باشد.
۱۳-۱-۱-۷-۴
در سرتاسر طول آشپزخانه دیواری تصرفهای مسکونی باید فضای کاری آزاد و عاری از اشیاء و لوازم ثابت به عرض حداقل
۱/۱۰ متر از لبه کابینت ها در نظر گرفته شود. حداقل طول آشپزخانه دیواری در تصرفهای مسکونی ۳/۰۰ متر است.
۱۴-۱-۱-۷-۴
تمام آشپز خانه های مستقل در واحدهای مسکونی باید دارای نور و تهویه طبیعی مستقل باشند. در واحدهای مسکونی دارای زیربنای ۷۵ متر مربع یا بیشتر و یا در تمام مواردی که فاصله دورترین نقطه آشپزخانه باز از پنجره فضای مجاور در داخل تصرف بیشتر از ۷ متر است، تعبیه نور طبیعی مستقل برای این نوع آشپزخانه نیز الزامی است.
۱۵-۱-۱-۷-۴
در آشپزخانه هایی که به فضاهای اقامت خدمت رسانی می کنند، حداقل سطح بازشو تهویه باید یک شانزدهم سطح کف آشپزخانه باشد.
۱۶-۱-۱-۷-۴
سیستم تخلیه هوای آشپزخانه در تصرفهای مسکونی ساختمان های گروههای ۶، ۷ و ۸ باید با کنترل مرکزی یا کلید برق روشنایی آشپزخانه و یا کلید مستقل شروع به کار کند و در آشپزخانه های فاقد تهویه طبیعی، به سیستم برق اضطراری متصل باشد.
۱۷-۱-۱-۷-۴
به منظور استفاده کم توانان جسمی و حرکتی در هر تصرف مسکونی با زیربنای ۷۵ مترمربع و بیشتر، باید فضای کافی و تأسیسات آب و فاضلاب لازم برای نصب حداقل یک کاسه مستراح فرنگی پیش بینی شود.
۱۸-۱-۱-۷-۴
هر فضای بهداشتی مستقل در تصرفهای مسکونی که قابل دسترس بودن آنها برای افراد معلول الزامی نباشد، باید دارای حداقل ۱/۰۰ متر عرض و ۱/۲۰ متر طول باشد.
در صورتی که محدوده ای به عنوان پیش ورودی در داخل فضای دوش مستقل پیش بینی شود یکی از ابعاد این فضای بهداشتی باید حداقل ۱/۵۰ متر باشد. در فضاهای بهداشتی توام بدون وجود “در” میان آنها، مقدار ۰/۱۵ متر از حداقل طول هر فضای بهداشتی مستقل کاسته می شود.
۱۹-۱-۱-۷-۴
ارتفاع حداقل فضاهای بهداشتی در تصرفهای اقامتی در ۸۰ درصد از سطح الزامی باید حداقل ۲/۲۰ متر باشد و اگر سقف شیبدار بود، ارتفاع کوتاهترین قسمت آن نباید از ۲/۰۵ متر کمتر باشد.
۲۰-۱-۱-۷-۴
در ساختمانهای مسکونی، در صورتی که سطوح ساخته نشده زمین (فضای باز) برای مصارف ضروری دیگری چون شیب راه و توقفگاه و راه ها و جایگاه امدادرسانی طبق بند ۸-۱۲-۹-۴ منظور نشده باشد، باید به صورت فضای باز عمومی متشکل از کاربردهایی همچون فضای سبز، آبنما و محل بازی کودکان استفاده شود.
۲۱-۱-۱-۷-۴
در ساختمانهای مسکونی گروههای ۶، ۷ و ۸، یا حیاط آنها، باید حداقل یک محل برای بازی کودکان و استقرار وسایل بازی در مشاعات منطبق با الزامات قسمت ۴-۵-۱۳-۳ درنظر گرفته شود.
۲۲-۱-۱-۷-۴
در تمام آپارتمانها و واحدهای تصرف مسکونی، در صورت عدم مجاورت و دسترسی مستقیم واحد به فضای باز، تعبیه حداقل یک فضای نیمه باز اختصاصی منطبق با مقررات قسمت ۷-۵-۴ الزامی است.
۲۳-۱-۱-۷-۴
در ساختمانهای مسکونی گروه ۳، احداث حیاطهای محصور به صورت گودال باغچه، برای تأمین نور و تهویه فضاهای سکونت مشروط بر انطباق با مقررات تعیین شده در قسمت ۴-۸-۵-۴ مجاز است.
۲۴-۱-۱-۷-۴
در زمین های بزرگتر از ۲۰۰ مترمربع اگر فضاهای اقامت اصلی از دو تصرف مسکونی مستقل، از یک حیاط داخلی نور و هوا بگیرند، فاصله دیوارهای پنجره های مقابل آنها از هم نباید کمتر از ۶ متر باشد.
۲۵-۱-۱-۷-۴
در مواردی که فضاهای آشپزخانه و اقامت از دو تصرف مسکونی مستقل و یا آشپزخانه های آنها از یک حیاط داخلی نور و هوا می گیرند، فاصله دیوارهای پنجره های مقابل آنها از هم نباید کمتر از ۴ متر باشد.
۲۶-۱-۱-۷-۴
سایر الزامات عمومی تعیین شده برای فضاها، اجزاء و عناصر ساختمان ها باید در طراحی و ساخت ساختمانهای مسکونی نیز رعایت شود.
۲-۱-۷-۴ هتل ها، هتل آپارتمان ها، متل ها و مسافرخانه ها، گروه (م-۱)
در ساختمان هتل ها، هتل آپارتمانها، متل ها و مسافرخانه ها، علاوه بر رعایت ضوابط و الزامات تعیین شده توسط سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، باید مقررات زیر نیز رعایت شود:
۱-۲-۱-۷-۴
پس از در ورودی اتاق ها، سوئیتها یا آپارتمانها، باید فضای ورودی مناسب داخلی با رعایت شرایط زیر و سایر ضوابط بیان شده در قسمت راههای دسترس و خروج تامین شود أ- عمق آزاد و بدون مانع فضای ورودی حداقل ۱/۴۰ متر و مساحت لازم آن حداقل ۲ مترمربع
ب- در صورت وجود اتاق های مستقل در داخل سوئیت یا آپارتمان موردنظر، دسترسی به آنها باید پس از عبور از قسمت ورودی یادشده صورت گیرد، می توان دسترسی به فضای بهداشتی را در دیوار مجاور در ورودی اصلی با فاصله حداقل ۰/۸۰ متر از آن در نظر گرفت. دسترسی فضاهای یاد شده به یکدیگر نباید مستلزم عبور از این فضای ورودی باشد.
پ- در محل فضای ورودی لازم است قسمتی برای کفش کن و آویختن لباس یا نصب کمد دیواری به نحوی در نظر گرفته شود که اندازه های فضا را به کمتر از حداقل اعلام شده کاهش ندهد.
۲-۲-۱-۷-۴
دسترسی به اتاق های مستقل اقامت نباید مستقیما از یک اتاق دیگر باشد، مگر آن که مطابق مقررات قسمت ۴-۵-۲-۵ باشد و به عنوان اتاق الحاق شده در نظر گرفته شود که در این حالت یک اتاق مستقل محسوب نمی گردد.
۳-۲-۱-۷-۴
در صورت وجود دو یا چند اتاق مستقل در سوئیت یا آپارتمان، بدون فضای بهداشتی اختصاصی برای هریک، دسترسی به تنها فضای بهداشتی آن سوئیت یا آپارتمان نباید فقط از یک اتاق باشد. در حالتی که حداکثر دو اتاق اقامت مستقل در سوئیت یا آپارتمان وجود داشته باشد و هر اتاق دارای فضای بهداشتی مستقل نباشد، می توان تنها دسترسی به حمام را از یک اتاق اقامت قرار داد. در هر حالت نباید دید مستقیم از هیچ اتاق یا فضای اصلی به داخل فضاهای بهداشتی بر قرار شود.
۴-۲-۱-۷-۴
حداقل طول آبدارخانه دیواری سوئیتها و آپارتمان ها بدون تجهیزات پخت، ۱/۸۰ متر و در آشپزخانه دیواری دارای تجهیزات پخت، ۲/۵۰ متر است.
۲-۷-۴
تصرفهای حرفه ای / اداری
۱-۲-۷-۴
در طراحی ساختمان های اداری رعایت ضوابط و سرانه های تعیین شده در نشریه شماره ۱۷۸ سازمان برنامه و بودجه الزامیست.
۲-۲-۷-۴
در ساختمان های حرفه ای اداری گروه ۳، احداث حیاطهای محصور به صورت گودال باغچه، برای تأمین نور و تهویه فضاهای اشتغال مشروط بر انطباق با مقررات تعیین شده در قسمت ۴-۸-۵-۴ مجاز است.
۳-۷-۴ تصرفهای آموزشی / فرهنگی
۱-۳-۷-۴
در تصرفهای آموزشی، ارتفاع فضای کلاس ها و سایر فضاهای آموزشی بر حسب شرایط اقلیمی و تعداد افراد استفاده کننده به گونه ای تعیین می شود که فضای سرانه حداقل ۳/۶ مترمکعب برای هر نفر فراهم باشد. در هر صورت در فضاهای آموزشی که برای تعداد بیش از ۲۰ نفر پیش بینی می شود، ارتفاع فضا نباید از ۳/۰۰ متر کمتر باشد. در صورتی که فضایی برای سخنرانی و نمایش طراحی و اجرا شود، رعایت ضوابط معماری و ارتفاعات لازم جهت نورپردازی و تامین شرایط مناسب آکوستیکی و غیره الزامی است.
۲-۳-۷-۴
در تصرفهای گروه (آ) شامل دوره های تحصیلی تا انتهای دبیرستان، حداقل پهنای آزاد و بدون مانع راهروهایی با ظرفیت الزامی ۱۰۰ نفر یا بیشتر که در مسیر دسترس و یا خروج اصلی کلاس ها و سایر فضاهای آموزشی قرار دارند و تنها در یک طرف آنها کلاس وجود دارد، ۲/۴۰ متر و در صورت وجود کلاس در هر دو طرف آنها، حداقل ۳/۳۰ متر است. چنانچه این راهروها در مسیر دسترس و خروج اصلی فضاهای آموزشی قرار نداشته باشند، حداقل پهنای لازم آنها ۱/۸۰ متر است. حداقل ارتفاع آزاد و بدون مانع راهروها در هر حالت نباید از ۲/۶۰ متر کمتر باشد.
۳-۳-۷-۴
در تعیین تعداد و نوع فضاها و همچنین سرانه فضای مورد نیاز در تصرفهای آموزشی، رعایت ضوابط تعیین شده توسط سازمان نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس الزامیست
۴-۳-۷-۴
سایر الزامات تعیین شده برای فضاها، اجزاء و عناصر ساختمان ها باید در طراحی و ساخت ساختمان های آموزشی نیز رعایت شود.
۴-۷-۴ تصرفهای درمانی / مراقبتی
۱-۴-۷-۴
فضاهای داخلی در تصرف های درمانی باید طوری طراحی و ساخته شوند که امکان آسیب و سقوط بیماران وجود نداشته باشد. لبه بالکن ها و تراس ها باید طوری طراحی شود که امکان سقوط یا بالا رفتن از آنها نباشد.
۲-۴-۷-۴
در اتاق های بستری ارتفاع لبه پایین پنجره از کف تمام شده نباید از ۱/۱۰ متر کمتر باشد. پنجره باید با فاصله حداقل ۰/۸ متر از لبه کناری تخت بیمار قرار گیرد.
۳-۴-۷-۴
حداقل فاصله از لبه کناری تخت تا اولین مانع ۰/۷۰ متر و عرض خالص و بدون مانع برای حرکت تخت دراتاق بستری ۱/۴۰ متر می باشد.
۴-۴-۷-۴
حداقل عرض خالص و بدون مانع راهروهای اصلی بخش های بستری عمومی ۲/۴۰ متر است.
۵-۴-۷-۴
حداقل عرض الزامی در برای درهای یک لنگه اتاق بستری ۱/۲۰ متر و حداقل عرضهای درهای دو لنگه ۰/۹۰ و ۰/۴۰ متر و ارتفاع خالص باید ۲/۱۰ متر در نظر گرفته شود.
۶-۴-۷-۴
حداقل عرض قابل قبول فضای مختص یک تخت بستری عادی در اتاق های چند تخت خوابی (فاصله محور تا محور تخت های بستری) ۲/۵۰ متر است.
۷-۴-۷-۴
مصالح و مواد استفاده شده در نازک کاری ها باید با دوام و به راحتی قابل نظافت باشند.
۸-۴-۷-۴
طراحی گوشه ها، ورودیها، اتصال دیوار به کف، جداکننده ها و دیگر عناصر باید طوری طراحی شوند که نظافت آنها آسان باشد.
۹-۴-۷-۴
در انتخاب رنگ و محل استفاده از رنگهای مختلف و نورپردازی فضاها علاوه بر رعایت استانداردهای معتبر، باید شرایط آسایش و ارتقای روحیه بیماران مد نظر قرار گیرد.
۱۰-۴-۷-۴
رنگ و فرم دستگیره ها نیز باید به راحتی قابل دیدن و شناسایی باشند و با رنگ اطراف دارای تضاد باشد.
۱۱-۴-۷-۴
استفاده از تهویه طبیعی در فضاهای درمانی مجاز توصیه می شود، ولی در مواردی که ممکن است تأثیر منفی بر کنترل عفونت بگذارد، نباید استفاده شود.
۱۲-۴-۷-۴
در طراحی و اجرای تصرفهای درمانی – مراقبتی ملاحظات مربوط به معلولین، سالخوردگان و ناتوانان جسمی- حرکتی و ذهنی باید در نظر گرفته شود.
۱۳-۴-۷-۴
دسترسی افراد کم توان جسمی و امکان خروج آنها در هنگام خطر از ساختمانها الزامی می باشد.
۱۴-۴-۷-۴
در تصرفهای درمانی، مخصوصا در بیمارستان ها، تیمارستان ها و مراکز درمانی باید حداقل ۱۰٪ از اتاق های بستری و سرویس های بهداشتی دارای شرایط خاص برای استفاده افراد معلول و کم توان جسمی باشند. همین طور تمامی فضاهای حمل بیمار، دسترسی ها و راه های خروجی باید امکان سرویس دهی به نیازهای حرکتی افراد معلول و افراد کم توان را داشته باشند.
۱۵-۴-۷-۴
در کلیه تصرفهای درمانی مشخصات سطوح شیب دار نیز باید در انطباق با ضوابط شهرسازی و معماری مناسب سازی فضاها برای معلولین و ناتوانان جسمی حرکتی باشد.
۱۶-۴-۷-۴
در فضاهای درمانی دسترسی به فضاهای خارجی باید راحت، ساده، بدون خطر و در معرض دید باشد.
۱۷-۴-۷-۴
در فضاهای درمانی مقررات مبحث بیستم و علایم و تابلوهای ایمنی باید کاملا رعایت شود. علامت گذاری مسیرها انجام و نقشه های تخلیه اضطراری و راه های واکنش اضطراری، علایم نوری ایمنی نصب شود و تسهیل راهیابی از طریق ایجاد تنوع در نماهای داخلی و کاربرد آن با فضاهای متفاوت تقویت شود.
۱۸-۴-۷-۴
ترتیب قرار گرفتن فضاهای خصوصی و عمومی با دقت صورت پذیرد تا بیمار احساس تعلق و مشخص شدن قلمرو فضا را داشته باشد.
۱۹-۴-۷-۴
به منظور رعایت الزامات بهداشتی توجه به موارد زیر ضروری است:
۱-۱۹-۴-۷-۴
در اصلی بیمارستان باید از طریق یکی از خیابان های اصلی یا فرعی قابل دسترسی برای تردد وسایل نقلیه از جمله آمبولانس، ماشین های آتش نشانی باشد. همچنین باید از محل تراکم مواد مزاحم و آلوده کننده و محل نگهداری موقت زباله دور باشد.
۲-۱۹-۴-۷-۴
محل نگهداری موقت زباله باید دارای اتاق با فضای متناسب با حجم زباله های تولید شده باشد. این اتاق باید با کف سالم و قابل شستشو و نشت ناپذیر و محکم و دارای شیب مناسب به طرف کفشوی باشد.
۳-۱۹-۴-۷-۴
اتاق محل نگهداری موقت زباله باید دارای شیر آب سرد و گرم، غیرقابل نفوذ برای حشرات و حیوانات باشد. همچنین این اتاق باید از بخش هایی مانند آشپزخانه دور بوده و دارای تهویه باشد.
۴-۱۹-۴-۷-۴
وسیله جمع آوری پسماندها باید به راحتی به محل ذخیره دسترسی داشته باشد.
۵-۱۹-۴-۷-۴
در تصرف های درمانی، کف کلیه قسمت ها باید سالم، بادوام، و قابل شستشو و غیرقابل نفوذ آب و بدون ترک خوردگی، به رنگ روشن و جنسی مقاوم و بدون خلل و فرج باشد.
۶-۱۹-۴-۷-۴
دیوارها تا ارتفاع حداقل ۱/۸۰ متر از کف باید از جنس مقاوم، بدون خلل و فرج، به رنگ روشن و قابل شستشو و ضدعفونی باشد.
۷-۱۹-۴-۷-۴
سرویس های بهداشتی دارای کاسه توالت سالم و بدون ترک خوردگی به رنگ روشن، فلاش تانک، تعویض هوا (تهویه مناسب و فضای مناسب برای همراه بیمار باشد.
۸-۱۹-۴-۷-۴
کلیه پنجره های بازشو اتاق باید مجهز به حفاظ و توری سیمی ضد زنگ باشند.
۹-۱۹-۴-۷-۴
بیمارستان باید دارای بخش نگهداری اجساد با فضای کافی جهت استقرار یخچال – های مخصوص نگهداری اجساد باشد؛ و این محل باید دارای تهویه مناسب، کفشوی و سیستم فاضلاب مناسب بوده؛ و تجهیزات لازم جهت شستشوی آن وجود داشته باشد. همچنین محل آن دور از دسترس و دید بیماران و مراجعین و دور از محل نگهداری مواد غذایی و آشپزخانه باشد.
۱۰-۴-۷-۴
در بخش جراحی کلیه تصرفهای درمانی – مراقبتی، رعایت موارد زیر ضروری است
۱-۲۰-۴-۷-۴
حداقل پهنای راهروها در بخش جراحی باید ۱/۸۰ متر باشد.
۲-۲۰-۴-۷-۴
کف در کلیه قسمت های اتاق عمل باید سالم، بدون درز و شکاف و جنس آن از کف پوش مناسب و به گونه ای باشد که ذرات از آن جدا و در فضا پخش نشود؛ و نیز غیر قابل نفوذ آب و قابل شستشو بوده؛ و محل اتصال کف به دیوار بدون درز باشد.
۳-۲۰-۴-۷-۴
دیوارها باید با مصالحی مانند کاشی و یا پانل های مخصوص اتاق عمل و نظایر آن تا سقف پوشیده و رنگ کاملا روشن، سالم، بدون درز و شکاف و ترک خوردگی و مقاوم به مواد ضدعفونی کننده و پاک کننده داشته باشند.
۴-۲۰-۴-۷-۴
سقف باید سالم، بدون درز و شکاف و ترک خوردگی و به رنگ روشن و قابل شستشو باشد.
۵-۲۰-۴-۷-۴
روی در ورودی به بخش اتاق عمل باید با درج خط قرمزی به پهنای ۰/۲۰ متر از سایر بخش ها جداسازی و تشخیص داده شود.
۶-۲۰-۴-۷-۴
کلید و پریزهای برق باید مطابق استانداردهای معتبر باشد.
۷-۲۰-۴-۷-۴
توالت و دستشویی با شرایط بهداشتی به تعداد کافی در مجموعه اتاق های عمل قبل از اتاق رختکن و خط قرمز در نظر گرفته شود.
۸-۲۰-۴-۷-۴
باید هوا به طور مرتب با روش مناسب تهویه و رطوبت نسبی آن بین ۵۰ -۶۰ درصد و دمای خشک بین ۲۰- ۲۴ درجه سانتی گراد باشد.
۹-۲۰-۴-۷-۴
هوای تهویه اتاق عمل نباید از اتاق دیگری تامین شود و یا هوای برگشت آن وارد فضای دیگری شود.
۲۱-۴-۷-۴
الزامات زیر در بخش های تصویر برداری پزشکی باید رعایت گردند
۱-۲۱-۴-۷-۴
جهت دسترسی سهل تر مراجعه کنندگان و با توجه به روابط عملکردی با سایر بخشها (در صورت قرار گیری در بیمارستان یا درمانگاه) بهتر است این بخش در طبقه همکف و در نزدیکی بخش اورژانس و یا در طبقات زیرین قرار گیرد.
۲-۲۱-۴-۷-۴
از آنجائی که برخی دستگاههای موجود در این بخش دارای تشعشعات مضر ویا امواج الکترو مغناطیسی می باشند، جهت افزایش ایمنی افراد توصیه می شود موقعیت این بخش همجوار با فضاهای با رفت و آمد کم و یا مجاور خاک باشد. در غیر این صورت دیوارها، کف و سقف های فضاهائی که دستگاه آنها دارای تشعشعات مضر است، باید توسط مواد مواد کاهنده اثر تشعشعات و با ضخامت لازم، متناسب با مشخصات دستگاه مورد استفاده و بر اساس استاندارد های سازمان انرژی اتمی محافظت شود.
۳-۲۱-۴-۷-۴
برای پرهیز از اثر سوء امواج الکترومغناطیسی خارجی یا تجهیزات برقی و غیره که می توانند تاثیر منفی در عملکرد دستگاه ها داشته باشند باید اتاق های تصویربرداری دارای دستگاه – های حساس به امواج مغناطیسی در محل مناسب قرار گیرند تا اثر سوء امواج الکترومغناطیس و تجهیزات برقی و غیره، به حداقل برسد.
۴-۲۱-۴-۷-۴
بخش های بستری و انواع بخشهای مراقبت ویژه باید دارای ارتباط افقی و عمودی مناسب با این بخش باشند و این مسیرهای ارتباطی نباید دارای تفاوت دما با بخش های داخلی باشند.
۵-۲۱-۴-۷-۴
استفاده از علایم هشدار دهنده و تابلو های حفاظتی در قسمت های مورد نیاز و چراغ هشدار تابش اشعه و غیره در سردر ورودی اتاق های تصویر برداری جهت کاهش خطرات، الزامی است.
۵-۷-۴ تصرفهای تجمعی
۱-۵-۷-۴
در تصرفهای تجمعی که فضاهایی که برای تعداد بیش از ۲۰ نفر پیش بینی می شود، ارتفاع فضا نباید از ۳۰۰ متر کمتر باشد. در صورتی که این تصرفها برای سخنرانی و نمایش طراحی و اجرا گردند، رعایت ضوابط معماری و تمهیدات لازم جهت نورپردازی و آکوستیک فضا و غیره الزامی است.
۲-۵-۷-۴
در پلکان های راهروهای فضای تجمع برای دسترسی به ردیف صندلی ها که تنها در یک طرف آنها جای نشستن وجود دارد، لازم است که حداقل در یک طرف آنها میله دستگرد نصب شود.
۳-۵-۷-۴
در تصرفهای تجمعی، مانند سینماها و سالنهای اجتماعات، پلکان های راهرویی که به میله دستگرد در وسط مجهزند، نیازی به میله دستگرد اضافی ندارند.
۴-۵-۷-۴
سایر الزامات تعیین شده برای فضاها، اجزاء و عناصر ساختمان ها باید در طراحی و ساخت ساختمان های تجمعی نیز رعایت شود.
۵-۵-۷-۴
در طراحی و ساخت مساجد باید به رعایت صحیح جهت قبله در استقرار محراب نماز توجه شود.
۶-۵-۷-۴
در طراحی و ساخت مساجد به منظور رعایت بهداشت، باید به تعبیه فضاها یا محل۔ هائی برای کفش کن و وضوخانه توجه شود.
۶-۷-۴ تصرفهای صنعتی
۱-۶-۷-۴
در تصرفهای صنعتی و کارگاهی رعایت ضوابط و استانداردهای شورای عالی حفاظت کار و سازمان استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران الزامی است.