گواهی عدم خلاف مربوط به زمانی میشود که هنوز عملیات اجرایی ساختمان تمام نشده است. این گواهی بنا بر درخواست مالک/ سازنده صادر شده و مراحلی از احداث ساختمان را که تا زمان تقاضا صورت گرفته است تایید میکند. این نوع از گواهی کلیه مراحل ساخت و ساز را بر اساس ضوابط شهرداری مورد بررسی قرار میدهد. به عبارت دیگر صدور گواهی عدم خلاف منوط به رعایت ضوابط شهرداری و اصول فنی مطرح شده در مباحث مقررات ملی ساختمان است. گواهی پایان کار پس از اتمام عملیات اجرایی پروژه صادر میشود.
تفاوت گواهی عدم خلاف و گواهی پایان کار، در میزان پیشرفت فیزیکی ساختمان است. در واقع در میانه مراحل احداث ساختمان که امکان صدور گواهی پایان کار وجود ندارد، این نوع از گواهی صادر میشود.
از مهمترین دلایل اخذ گواهی عدم خلاف، گرفتن تسهیلات از بانک است. یکی از مدارکی که بانکها در زمان ارائه وامهای ملکی از سازندگان طلب میکنند، این گواهی است. همچنین این گواهی در پیش فروشها کاربرد دارد. و خریدار ملک در حال ساخت را که تا کنون از روند اجرایی آن در اطلاع نبوده و یا از کیفیت مصالح مورد استفاده خبردار نیست، نسبت به رعایت نکات فنی و ضوابط شهرداری مطمئن میسازد.
علاوه بر مدارک ذکر شده، مدارک مالکیت، مدارک احراز هویت، پروانه ساخت، نقشههای مصوب و گزارش وضعیت موجود هم از جمله مدارک مورد نیاز جهت اخذ گواهی عدم خلاف میباشد.
الزام نهادهایی همچون بانک و یا خریداران پیش خرید واحدهای مسکونی بر مشاهده و دریافت گواهی عدم خلاف، به دلیل حساسیتهایی است که برای کنترل عملیات طراحی و اجرایی پروژههای ساخت و ساز وجود دارد. به عبارت دیگر صدور این گواهی منوط به رعایت کامل ضوابط شهرسازی، نکات فنی موجود در نقشههای سازهای و مقررات ملی ساختمان است.