فهرست مطالب
اختصاری علائم ۰–۲۰–۹
Ab = سطح مقطع یک میلگرد آرماتور جلدی برای بتن حجیم، میلیمتر مربع
Asmin = حداقل آرماتور در ناحیه کششی یا آرماتور ناشی از حرارت و جمعشدگی در شالوده، میلیمتر مربع
d = ارتفاع موثر مقطع، میلیمتر
dc = فاصله مرکز میلگرد آرماتور جلدی تا نزدیکترین سطح جدار در شالوده حجیم، میلیمتر
dp= قطر شمع در محل اتصال به سر شمع بتنی، میلیمتر
β = نسبت طول به عرض شالوده
h = ارتفاع شالوده، میلیمتر
S = فاصله مرکز به مرکز میلگردها در بتن حجیم، میلیمتر
α = ضریب تعدیل آرماتور حرارت و جمع شدگی
گستره ۱-۲۰-۹
۹-۲۰-۱-۱
ضوابط این فصل ضمن رعایت ضوابط مربوط به مبحث هفتم مقررات ملّی ساختمان، باید برای طراحی شالودههای متکی بر زمین یا بر روی شمـع و نیز برای شمعهای بتنی رعایت شوند.
۹-۲۰-۱-۲
طراحی سازه شالوده ها و شمع ها برای خمش و بارهای محـوری و برش مشمول ضوابط فصول چهاردهم و پانزدهم و پیوستگی بتن و آرماتور در فصل بیست و یکم با در نظر گرفتن آثار کمانش می شود. ضوابط این فصل مربوط به الزامات اضافی یا جایگزینی است که باید در مورد شالوده ها و شمع ها رعایت شوند.
تعاریف ۲-۲۰-۹
در این مبحث شالوده به قسمتی از سازه ساختمان اطلاق میشود که روی سطـح فوقانی آن ستون یا دیوار قرار گرفته و سطح تحتانی آن مستقیماً روی زمین یا روی شمع تکیه دارد و بار ساختمان را به زمین منتقل می کند.
۹-۲۰-۲-۱ انواع شالوده ها
۹-۲۰-۲-۱-۱
شالوده منفرد به شالودهای اطلاق می شود که بار یک یا دو ستون نزدیک به هم در محل درز انبساط را به زمین منتقل می نمـاید. شالوده مـنفـرد میتواند به شکل مربع مستطیل، چند ضلعی منظم، دایره و یا هر شکل غیر منظم دیگری باشد و مقطع آن نیز میتواند به شکل مربع مستطیل، ذوزنقه و یا پلکانی باشد. شالودههای منفردی که نزدیک به هم باشند، میتوانند به یکدیگر پیوسته و به صورت شالوده مرکب کار کنند.
۹-۲۰-۲-۱-۲
شالوده نواری به شالوده یکسره‌ای اطلاق میشود که بار دیوار و یا چند ستون را، که در یک ردیف قرار دارند به زمین منتقل مینماید. مقطع شالوده میتواند به شکل مربع مستطیل، ذوزنقه و یا پاشنه دار (T وارونه) باشد. در حالتی که شالوده نـواری صرفاً بار دیوار را به زمین منتقل کند شالوده دیواری نامیده میشود.
۹-۲۰-۲-۱-۳
شالوده گسترده به شالودههایی اطلاق می شود که بار چند ستون یا دیوار را که در ردیف ها و امتدادهای مختلف قرار دارند به زمین منتقل می نماید. شالوده گـستـرده ممـکن است به شکل دال، مجموعه تیر ـ دال و یا صندوقه‌ای ساخته شود. در برخی شرایط نیز ممکن است شالوده ساختمان متشکل از شبکه‌ای از نوارهای متقاطع باشد. عملکرد شالودههای گسترده یا با شبکه نوارها میتواند بصورت صلب یا انعطاف پذیر بوده و در حالت صفحه صلب، تحلیل شالوده با فرض جابجائی یا چرخش در یک یا دو جهت و فشار خطی خاک انجام می شود. در حالت شالوده انعطاف پذیر لازم است اثر خاک با توجه به ملاحظات مبحث هفتم مقررات ملی ساختمان روی صفحه شالوده قرار گرفته و سیستم شالوده به صورت یک صفحه پیوسته یا ناپیوسته تحلیل و طراحی شود. در هر نوار از شبکه مقدار فولاد طولی با توجه به ملاحظات خمشی طولی تعیین میشود. در طول نوار مقدار فولاد عرضی با توجه به شرایط خمش عرضی مقطع محاسبه و تعبیه می شود. در محل تقاطع دو نوار فولاد تعبیه شده مربوط به محاسبات خمش طولی نوارهای متقاطع خواهد بود.
۹-۲۰-۲-۱-۴
شالوده باسکولی به مجموعهای از دو شالوده منـفرد اطلاق میشود که منتجه بارهای وارد بر یکی دارای برون محوری زیاد نسبت به مرکز شالوده بوده و شالودهها با تـیری صـلـب بـه یکدیگر مرتبط شده‌اند. این تیر صلب، که بخشی از بار یکی از شالودهها را به دیگری منـتقـل مینماید، نباید متکی بر خاک باشد. چنانچه این تیر رابط تحت اثر فشار خـاک زیـریـن قرار گیرد باید طبق ضوابط مربوط به شالوده نواری طراحی گردد.
انواع شمع ها ۲-۲-۲۰-۹
شمع ها از اجزای شالوده عمیق می باشند که بارهای ساختمان را به زمین منتقل مینماید. شمع ها ممکن است منفرد یا به صورت گروه شمع باشند.
۹-۲۰-۲-۲-۱
شمع منفرد به شمعی اطلاق میشود که مستـقـیماً بـار یک ستون را دریافت نموده و به زمین منتقل نماید.
۹-۲۰-۲-۲-۲
گروه شـمـع ها به تعدادی شمـع اطلاق می شود که بار خود را از یک یا چند ستون از طریق صفحه سر شمعی دریافت نمایند.
۹-۲۰-۳ ضوابط کلی طراحی
۹-۲۰-۳-۱
مساحت کـف شالوده یا تعداد و ترتیب قرار گرفـتن شمع ها باید براساس نیروهای نظیر بحرانی ترین ترکیب عامل های بدون ضریب که از شالوده به خـاک یا شمع ها منتقل می شوند و با توجه به تنش مجاز خاک یا شمع ها که بر اساس مطالعات مکانیک خاک بدست می آیند، تعیین شوند.
۹-۲۰-۳-۲
ترکیبات بارگذاری عاملها که در بند ۹-۲۰-۳-۱ مورد نظر می باشند تمامی ترکیبات عنوان شده در جدول ۹-۱۳-۲ هستند که در آنها ضرایب جزئی ایمنی بارها باید برابر با یک منظور شوند.
۹-۲۰-۳-۳
در مواردی که باد یا زلزله یکی از عامل های ترکیب بار باشند تنش مجاز خاک یا بار مجاز شمع را می توان بر اساس ملاحظات مباحث ششم و هفتم در نظر گرفت.
۹-۲۰-۳-۴
طراحی شالودههای سطحی و سرشمـعـی برای خمش، خمش و بارهای محوری، برش و طول مهاری میلگرد ریشه، همگی باید در حالت حدی نهایی و براساس ضوابط فصول چهاردهم، پانزدهم، شانزدهم و بیست و یکم صورت گیرد.
۹-۲۰-۳-۵
طراحی شالودههای عمیق برای بارهای محوری، خمش و بارهای محوری ، برش و طول مهاری میلگرد ریشه، همگی باید در حـالـت حدی نهایی و بر اساس ضوابط فصول چهاردهم، پانزدهم، شانزدهم و بیست و یکم صورت گیرد.
۹-۲۰-۳-۶
در شمعهایی که تمام طول آنها در لایه‌های خاک متـراکم قرار دارد، بررسی کمانش ضروری نیست. اما در شمعهایی که تمام یا بخشیاز طول آنها در خاک سست قرار گرفته و یا خارج از خاک باشد، بررسی کمانش با توجه به شرایط خاص تکیه‌گاهی ضروری است.
۹-۲۰-۳-۷
پیوستگی بتن و آرماتور در مقاطع مختلف شالوده و سرشمعی و نحوه مـهـار میلگردها در آنها باید بررسی شوند، علاوه بر مقاطعی که در بند ۹-۲۰-۴-۳-۲ برای خمش تعیین شده اند، مقاطعی که در آنها ابعاد مقطع یا مقدار آرماتور تغییر میکند، نیز باید بررسی شوند.
۹-۲۰-۳-۸
در گروه شمعها میلگردهای طولی شمعها باید، با توجه به نوع اتصال انتخابی (صلب یا مفصلی)، به نحوی مناسب در سرشمع امتداد یافته و مهار شوند.
۹-۲۰-۳-۹
ضخامت شالودهها نباید کمتر از ۲۵۰ میلیمتر و ضخامت صفحه سرشمع مربوط به گروه شمع نباید کمتر از ۴۰۰ میلیمتر اختیار شود.
۹-۲۰-۳-۱۰
طراحی سازهای شمع های قائم که تحت اثر نیروی جانبی قرار می گیرند مطابق ضوابط شمع های خمشی صورت می گیرد.
۹-۲۰-۴ ضوابط تعیین بارهای وارد بر شالوده ها
کلیات ۱-۴-۲۰-۹
۹-۲۰-۴-۱-۱
لنگرهای خمشی و نیروهای برشی نهایی که در طراحی مقاطع مختلف شالوده مورد استفاده قرار می گیرند باید زیر اثر بارهای نهایی و واکنش های متناظر با آنها و براساس اصول شناخته شده تحلیل سازه ها تعیین شوند.
۹-۲۰-۴-۱-۲
در شالوده ها به جای استفاده از ضوابط بند ۹-۲۰-۴-۱-۱ ،لنگرهای خمشی و نیروهای برشی نهایی در مقاطع مختلف را می توان به صورت تقریبی از حاصلضرب مقادیر این عاملها زیر اثر بارهای بدون ضریب در یک ضریب کلی ایمنی بارها به دست آورد. این ضریب کلی ایمنی را باید به نحوی مناسب از تقسیـم بارهای نهایی به بارهای بهرهبرداری تعیین نمود.
۹-۲۰-۴-۱-۳
در شالوده های روی شمع، لنگرهای خمشی و نیروهای برشی نهایی در مقاطع مختلف سرشمعی را میتوان با این فرض که عکس العمل هر شمع به صورت متمرکز در مرکز آن شمع اثر می کند، تعیین نمود.
۹-۲۰-۴-۱-۴
در شالوده هایی که زیر ستون یا ستون پایه های بتنی با مقاطع دایره یا چند ضلعی منظم قرار دارند، برای تعیین موقعیت مـقـاطع بحرانی در خمش و برش ، میتوان مقطع ستون یا ستون پایه را با یک مـقطع فرضی مربع شکل با مساحتی برابر مساحت ستون یا ستون پایه جایگزین نمود.
۹-۲۰-۴-۱-۵
شالوده های منفرد که به صورت شیبدار یا پلکانی می باشند باید چنان طراحی و اجرا شوند که عملکرد شالوده به صورت یکپارچه تأمین گردد.
خاک فشار توزیع ۲-۴-۲۰-۹
۹-۲۰-۴-۲-۱
توزیع فشار خاک در زیر شالوده ها و فشار جانبـی روی شمع باید با توجه به مشخصات خاک و نحوه تأثیر بارها روی شالوده و براساس اصول شناخته شده مکانیک خاک تعیین شود.
۹-۲۰-۴-۲-۲
در شالودههای منفرد، در صورت عدم انجام تحلیل با جزئیات دقیق تر، توزیع فشار خاک را میتوان با فرض صلب بودن شالوده تعیین نمود.
۹-۲-۴-۲-۳
در شالوده های منفرد و گسـترده، توزیع فشار خاک می تواند بنحوی باشد که در قسمتی از آن فشار روی خاک به صفر برسد، مشروط بر آنکه طول این قسمت در هیچ امتداد از یک چهارم بعد شالوده در آن امتداد تجاوز نکند.
۹-۲۰-۴-۲-۴
در مواردی که نیروهای وارده بر شالوده کششی باشند باید با پیش بینی تدابیر مناسب از جمله استفاده از شمع یا میل مهار مانع از بلند شدن شالوده از روی زمین شد. این تدابیر باید بنحوی باشند که ضریب ایمنی در مقابل نیروهای بلند کننده حداقل برابر با ۵/۱ باشد.
۹-۲۰-۴-۲-۵
در شالوده های باسکولی، تیر رابط بین شالوده ها باید به اندازه کافی صلب باشد تا بتواند مانع چرخش شالوده ای کـه زیر اثـر بار برون محور قرار دارد، بشود. در صورت عدم انجام تحلیل دقیقتر ممان اینرسی مقطع این تیر باید حداقل برابر ممان اینرسی مقطع شالوده زیر اثر بار برون محور در نظر گرفته شود. این تیر باید برای خمش و برش طراحی شود. در این حالت توزیع فشار خاک زیر شالودهها را میتوان یکنواخت در نظر گرفت.
۹-۲۰-۴-۳ لنگر خمشی در شالوده ها
۹-۲۰-۴-۳-۱
لنگر خمشی مؤثر در هر مقطع شالوده باید با گذراندن یک صفحه قائم از سراسر شالوده و محاسبه لنگرهای خمشی حاصل از نیروها و فشارهای مؤثر بر تمام سطوح شالوده واقع در یک سمت این صفحه تعیین گردد.
۹-۲۰-۴-۳-۲
مقطع بحرانی برای تعیین حداکثر لنگر خمشی در بر شالوده ها، در مجاورت ستون ها و ستون پایه ها و دیوارها باید به شرح (الف) الی (پ) این بند در نظر گرفته شود:
الف) برای شالوده هایی که زیر ستون، ستون پایه یا دیوار بتنی قرار دارند، در بر اجزای مزبور، متکی به شالوده می باشد.
ب) برای شالوده هایی که زیر دیوار با مصالح بنایی قرار دارند، در وسط لبه دیوار تا محور دیوار می باشد.
پ) برای شالوده هایی که زیر صفحه فلزی کف ستون قرار دارند، در وسط فاصله بر ستون تا لبه صفحه فولادی کف ستون می باشد.
۹-۲۰-۴-۳-۳
در شالوده های منفرد و زیر دیوار، باید امکان ایجاد لنگر خمشی مـنفـی و لـزوم آرماتورگذاری در بالای مقطع شالوده بررسی شود.
۹-۲۰-۴-۴ نیروی برشی شالوده ها و سرشمع ها
۹-۲۰-۴-۴-۱
مقطع بحرانی برای محاسبات برش یکطرفه به فاصله d و برای برش دو طرفه به d/۲ از محل‌های تعیین شده به شرح الف و ب این بند در نظر گرفته میشود:
الف) برای شالودههایی که زیر ستون، ستون پایه یا دیوار قرار دارند، بر اجزای مزبور، متکی بر شالوده ها می باشند.
ب) برای شالوده هایی که زیر صفحه فلزی کف ستون قرار دارند، وسط فاصله بر ستون تا لبه صفحه فولادی کف ستون ها می باشد.
۹-۲۰-۴-۴-۲
نیروی برشی در هر مقطع از سر شمع باید براساس ضوابط (الف) الی (پ) این بند محاسبه شود:
الف) عکس العمل هر شمع که مرکز آن به فاصله dp/۲ یا بیشتر از مقطع مورد نظر و در خارج مقطع مزبور قرار دارند، در مقطع ایجاد برش می کند.
ب) عکس العمل هر شمع که مرکز آن به فاصله pd/۲ یا بیشتر از مقطع مورد نظر و در داخل مقطع مزبور قرار دارند، در مقطع ایجاد برش میکند.
مزبور قرار دارد، در مقطع ایجاد برش نمیکند.
پ) در حالتهای بینابین، آن قسمت از عکس العمل شمع که در مقطع مورد نظر ایجاد برش میکند، باید با درونیابی خطی بین مقدار کامل عکس العمل، برای حالتی که مرکز شمع به فاصله dp/۲ و در خارج مقطع و مقدار صفر برای حالتی که مرکز شمع به فاصله dp/۲ و در داخل مقطع قرار دارد، محاسبه شود.
۹-۲۰-۵ آرماتورهای شالودهها و شمعها و محدودیتهای آنها
آرماتورهای لازم برای مقاطع شالوده ها و شمع ها بر اساس نیروهای وارد بر آن مقاطع در حالت حد نهایی با رعایت محدودیتهای بند ۹-۲۰-۵-۱ الی ۹-۲۰-۵-۹ محاسبه می شوند.
۹-۲۰-۵-۱
در شالوده های منفرد، گسترده و باسکولی (بجز تیر رابط) نسبت آرماتور به کار رفته در مقطع نباید کمتر از مقـادیـر ذکر شده در بندهای ۹-۲۰-۸-۱ الی ۹-۲۰-۸-۴ باشد. در مورد تیرهای رابط شالوده های باسکولی حداقل آرماتور باید براساس بند ۹-۱۴-۵-۲-۱ اختیار شود.
۹-۲۰-۵-۲
در شالودههای نواری مقدار نسبت آرماتور در ناحیه کششی نباید کمتر از ۰/۲۵ درصد اختیار شود، مگر آنکه آرماتور بکار رفته به اندازه یک سوم بیشتر از مقدار آرمـاتـور تعیین شده در محاسبات باشد. در حالت اخیر این نسبت نمی تواند کمتر از ۰/۱۵ درصد اختیار گردد.
۹-۲۰-۵-۳
در شالوده ها قطر میلگردها نباید کمتر از ۱۰ میلیمتر و فاصله محور تا محور آنها از یکدیگر، نباید کمتر از ۱۰۰ میلیمتر و بیشتر از ۳۵۰ میلیمتر در نظر گرفته شود.
۹-۲۰-۵-۴
در شالوده های حجیمی که در آنها ابعاد و حجم بتن مستقل از نیازهای محاسباتی در نظر گرفته می شوند، رعایت حداقل آرماتور خمشی مطابق بند ۹-۲۰-۵-۱ ضرورتی ندارد. در این شالوده ها در صورتی که کنترل ترک های سطحی مورد نظر باشد باید در آن سطوح یک شبکه میلگرد جلدی مطابق بند ۹-۲۰-۸-۶ به کار برد. حداکثر فاصله میلگردهای جلدی ۳۵۰ میلیمتر است.
۹-۲۰-۵-۵
در شالوده های منفرد در صورتی که عملکرد شالوده یکطرفه باشد و یا عملکرد آن دو طرفه بوده و شکل آن مربع باشد، توزیع میلگردها در سراسر عرض شالوده باید بطور یکنواخت صورت گیرد. در غیر اینصورت توزیع میلگردها باید مطابق ضوابط (الف) و (ب) این بند باشد.
الف) میلگردهای طولی شالوده به طور یکنواخت در سراسر عرض شالوده توزیع میشوند.
ب) قسمتی از میلگردهای عرضی شالوده، که مقدار آن از رابطه (۹-۲۰-۱) تعیین می شود، در نوار میانی که عرض آن برابر با بعد کوچکتر سطح شالوده است و بطور متقارن نسبت به ستون و یا ستون پایه قرار دارد، بطور یکنواخت توزیع می شوند و بقیه میلگردهای عرضی با رعایت بند ۹ -۲۰-۵-۳ در دو سمت نوار میانی بطور یکنواخت قرار داده میشوند.
۹-۲۰-۵-۶
حداقل و حداکثر نسبت آرماتور طولی شمع های پیش ساخته و شمع های درجا با قطر کمتر یا برابر ۸۰۰ میلیمتر، مشابه ستون ها و با توجه به ضوابط فـصل چهاردهم تعیین میشود.
۹-۲۰-۵-۷
حداقل و حداکثر نسبت آرماتور طولی شمع های درجا با قطر بیش از ۸۰۰ میلیمتر به ترتیب به میزان نیم درصد و سه درصد سطح مقطع شمع منظور میگردد.
۹-۲۰-۵-۸
آرماتور عرضی شمع ها به صورت تنگ یا مارپیچ در نظر گرفته می شود.
۹-۲۰-۶ انتقال نیرو از پای ستون، دیوار یا ستون پایه بتنی به شالوده
۹-۲۰-۶-۱
نیروها و لنگرهای پای ستون، دیوار، یا ستون پایه باید با عملکرد اتکایی بتن و کشش یا فشار میلگردهای ادامه یافته طولی ستون، میلگردهای انتظار و یا اتصال دهنده های مکانیکی به شالوده منتقل شوند.
۹-۲۰-۶-۲
تنش اتکایی بتن در سطح تماس عضو تکیه گاهی، شالوده، و عضو متکی بر آن نباید از مقاومت اتکایی نهایی بتن در هر یک از سطوح تماس، طبق ضوابط بند ۹-۱۴-۱۰ تجاوز کند.
۹-۲۰-۶-۳
میلگردهای طولی ستون، میلگردهای انتظار، یا اتصال دهنده های مکانیکی بین عضو تکیه گاهی و عضو متکی بر آن باید برای انتقال نیروهای به شرح (الف) و (ب) این بند کافی باشند و علاوه بر آن محدودیتهای بندهای ۹-۲۰-۶-۶ و ۹-۲۰-۶-۷ را تأمین کنند:
الف) آن قسمت از نیروی فشاری که از مقاومت اتکایی بتن بین دو عضو تجاوز کند.
ب) هرگونه نیروی کششی محاسبه شده در سطح تماس.
۹-۲۰-۶-۴
برای انتقال لنگرهای خمشی به ستون پایه یا شالوده، میلگردهای انتظار یا اتصال دهنده های مکانیکی باید ضوابط پیوستگی بتن و فولاد را، مطابق فصل بیست و یکم تأمین نمایند.
۹-۲۰-۶-۵
نیروهای برشی باید با عملکرد برش اصطکاکی، مطابق ضوابط بند ۹ -۱۵ـ۱۳ ،و یا به روش مناسب دیگری به ستون پایه یا شالوده انتقال داده شوند.
۹-۲۰-۶-۶
در ستون ها و ستون پایه ها سطح مقطع میلگردهای قطع کننده سطح تماس بین عضو تکیه گاهی و عضو متکی بر آن، نباید کمتر از ۰/۰۰۵ سطح مقطع عضو متکی باشد.
۹-۲۰-۶-۷
در دیوارها سطح مقطع میلگردهای قطع کننده سطح تماس دیوار با شالوده، نباید کمتر از مقدار حداقل میلگردهای قائم داده شده در بند ۹-۱۹-۴-۲ باشد.
۹-۲۰-۶-۸
در صورت استفاده از وسایل مکانیکی برای ایجاد مفصل یا غلتک گهوارهای بین ستون و شالوده، در اتصال این وسایل به ستون و شالوده باید علاوه بر ضوابط بندهای ۹-۲۰-۶-۱ تا ۵-۶-۲۰-۹ ضابطه بند ۹-۶-۲۰-۹ نیز رعایت شود.
۹-۲۰-۶-۹
مهره های مهاری و اتصال دهنده های مکانیکی باید چنان طراحی شوند که قبل از گسیختگی پیچ مهاری یا گسیختگی بتن اطراف آن، به مقاومت تسلیم خود برسند.
۹-۲۰-۷ محدود کردن حرکت نسبی شالودهها
۹-۲۰-۷-۱
شالوده های جدا از هم در یک ساختمان باید در دو امتداد ترجیحاً عمود برهم، به وسیله کلاف های رابط بهم متصل شوند، بطوری که کلافها مانع حرکت دو شالوده نسبت به هم گردند. در ساختمانهای یک طبقه که دارای دهانه بزرگ هستند مانند ساختمان های صنعتی، آشیانه ها و غیره که در آنها شالوده ها دارای عمق استقرار و پایداری کافی در برابر نیروهای جانبی هستند، از پیش بینی کلاف در امتداد دهانه قاب میتوان صرفنظر کرد. در این شالودهها خاکریز اطراف شالوده باید بعداً به خوبی کوبیده و متراکم شود. در موارد دیگر نیز که به هر دلیل امکان اجرای کلافها وجود ندارد، مشروط بر آنکه مطالعات ویژه، نشانگر آن باشد که استفاده از روش های دیگر مانند بکارگیری شمع برای زیر شالوده ها و یا اجرای ستون پایه ها و ایجاد فشار خاک بر روی آنها در عمق مناسب، میتواند حرکت نسبی شالوده ها را محدود سازد، بهره گیری از روش مربوطه امکان پذیر است.
۹-۲۰-۷-۲
کلاف های رابط بین شالوده ها باید بتوانند حداقل نیروی کششی مـعادل ده درصد بزرگترین نیروی محوری نهایی وارد به ستونهای طرفین خود را تحمل نمایند.
۹-۲۰-۷-۳
ابعاد مقطع کلاف رابط باید متناسب با ابعاد شالوده و حداقل ۳۰۰ میلیمتر اختیار شود، به گونهای که سطح فوقانی آن با شالوده یکسان باشد.
۹-۲۰-۷-۴
تعداد میلگردهای طولی کلاف ها باید حداقل چهار عدد آرماتور با قطر ۱۴ میلیمتر باشد. این میلگردها باید توسط میلگردهای عرضی به قطر حداقل ۸ میلیمتر و با فواصل حداکثر ۲۵۰ میلیمتر از یکدیگر گرفته شوند.
۹-۲۰-۷-۵
میلگردهای طولیکلافها باید در شالودههای میانی ممتد باشند و در شالودههای کناری از محاذات بر ستون مهار شوند.
۹-۲۰-۸ آرماتور های حرارت و جمع شدگی در شالوده ها
۹-۲۰-۸-۱
نسبت سطح مقطع آرماتور حرارت و جمع شدگی لازم به کل سطح مـقطـع بتن برای شالوده های به ضخامت کمتر یا مساوی ۱۰۰۰ میلیمتر نباید از مقدار بدست آمده از رابطه ۹ -۱۸-۲ کمتر اختیار شود.
۹-۲۰-۸-۲
نسبت سطح مقطع آرماتور حرارت و جمع شدگی لازم به کل سطح مقطع بتن برای شالوده های به ضخامت بیشتر از ۱۰۰۰ تا ۲۰۰۰ میلیمتر نباید از α برابر نسبت های مندرج در بند ۹-۲۰-۸-۱ کمتر اختیار شود. مقدار α از رابطه (۹-۲۰-۲) تعیین میشود:
۹-۲۰-۸-۳
مقدار حداقل آرماتور حرارت و جمع شدگی Asmin، برای شالودههای به ضخامت بیشتر از ۲۰۰۰ میلیمتر برابر مقدار آرماتور برای شالوده به ضخامت ۲۰۰۰ میلیمتر و به شرح (الف) تا (پ) این بند است:
۹-۲۰-۸-۴
در شالوده های با ضخامت متغیر، میتوان ضخامت را برای محاسبه حداقل مقدار آرماتور کششی حرارت و جمع شدگی برابر با ضخامت شالوده فرضی هم حجم آن اختیار کرد.
۹-۲۰-۸-۵
در شالوده های با ضخامت بیش از ۱۰۰۰ میلیمتر از آنجایی که حداقل ۱/۳ مقدار آرماتور حرارت و جمعشدگی بدست آمده از بند ۹-۲۰-۸-۲ یا ۹-۲۰-۸-۳ در هر وجه شالوده (فوقانی و تحتانی) لازم می باشد، در صورت کمتر بودن فولاد محاسباتی در هر وجه از مقدار مزبور، فولاد حداقل ذکر شده در این بند، در آن وجه تعبیه گردد.
۹-۲۰-۸-۶ آرماتور جلدی
در شالوده های حجیم مقدار آرماتور جلدی از رابطه (۹-۲۰-۳) به دست می آید:
این مقدار نباید در هیچ حال از یک میلگرد به قطر ۱۰ میلیمتر در هر ۲۰۰ میلیمتر کمتر باشد.