وظایف مهندس ناظر با ساختمان های مغایر با نقشه های مصوب چیست؟
در ساختمان سازی معمولا نام مهندس ناظر را زیاد می شنویم.
مهندسان ناظر وظایف مختلفی دارند که در این جا قصد داریم به یکی از مهم ترین وظایف مهندس ناظر که
کنترل اجرای عملیات ساختمانی براساس نقشه های مصوب می باشد، بپردازیم.
در برخی مواقع مشاهده شده است که افراد در هنگام ساخت و ساز مرتکب تخلفاتی می شوند که این تخلفات از لحاظ سازه ای با نقشه های مصوب مغایرت دارد.
ممکن است این سوال پیش بیایید که علت بروز این گونه مشکلات چه چیزی می تواند باشد؟
در ادامه قصد داریم علت این امر را مورد بررسی قرار دهیم.
معمولا این دسته از تخلفات در ساخت و ساز به منظور رسیدن به سود بیشتر انجام می شود.
افراد به اصطلاح با دور زدن این قوانین و مقررات قصد دارند که به سود بیشتری دست یابند.
اغلب انجام این نوع تخلفات باعث می شود که به میزان مساحت ساختمان مورد نظر اضافه شود، با این هدف
که پس از اتمام عملیات، در جریان دریافت پایان کار ساختمان به کمیسیون ۱۰۰ شهرداری ارجاع داده شده و با
پرداخت جریمه به این کار پایان بدهند.
اما مشکل اساسی در این جا است که در بیشتر موارد مشاهده شده است زمانی که پرونده را در کمیسیون
۱۰۰ شهرداری مطرح می کنند تخلفات انجام گرفته به اندازه ای سنگین است که این امکان وجود ندارد با
پرداخت جریمه گواهی عدم خلافی ساختمان را دریافت کرد.
در برخی مواقع نیز مبلغ جریمه به حدی زیاد است که بیشتر از سود حاصله ی از تخلف می شود.
اما مسئله ی مهم این است که در هر دو شرایط یکی از افرادی که مورد هدف و بازخواست قرار خواهد گرفت مهندس ناظر است.
که در صورت عدم انجام وظیفه ی قانونی خود یعنی نوشتن گزارشات در زمان مقرر خود باید علاوه بر محکومیت
انتظامی منتظر محکومیت حقوقی نیز در دادگاه باشد و در ادامه موظف به پرداخت درصدی از خسارت که بعضا
قابل توجه نیز است هم می باشد.
وظیفه مهندس ناظر براساس قانون نظام مهندسی، کنترل انطباق کار در حال اجرا با نقشه ها و مشخصات
مصوب، الزامات قانونی، مقررات ملی ساختمان و سایر ضوابط لازم الاجرا می باشد و مکلف است در صورت
عدم انطباق اجرا با موارد مذکور، ضمن تذکر کتبی به سازنده و صاحبکار، مراتب را به مرجع صدور پروانه
ساختمان اعلام و حسب مورد، درخواست اصلاح یا توقف عملیات اجرائی و الزام سازنده و صاحبکار به رعایت
ضوابط لازم الاجرا نماید.
همچنین تصویر گزارش خود را به سازمان استان تحویل دهد. مهندسان ناظر راسا مجاز به اعمال تغییرات در نقشه ها و مشخصات فنی نمی باشند.
با این تفاسیر مشخص شد که مهندس ناظر ساختمان وظیفه دارد که در صورت بروز تخلفات، گزارش تخلف را در زمان مقرر اعلام کند.
نکته ی قابل توجه این است که برخورد مهندسان ناظر با تخلفات مختلف بر مبنای نوع تخلف و حساسیت فرد متفاوت است.
در ادامه قصد داریم برخی از این مسائل را شرح دهیم.
تخلفات معماری شامل اضافه بنا، جابجایی عناصر معماری، حذف و یا کاهش مساحت نورگیر، تجاوز به گذر،
رعایت ضوابط دیوارچینی، میانقاب ها و وال پست، اجرای اصولی نما، حذف پارکینگ و … می باشد.
در این حالت مهندس معمار وظیفه دارد که در گزارش خود مغایرت اجرا نسبت به نقشه های مصوب را اعلام نماید.
در برخی موارد نیز شاهد گزارش هایی هستیم که سازنده در مرحله ی اجرای نازک کاری یا سفت کاری از نقشه هایی که ممهور به مهر طراح نیستند استفاده کرده است.
در این گزارشات لازم است که مهندس ناظر به شکل دقیق تخلفات مورد نظر را اعلام کند.
نکته ی مهم دیگر رعایت عمق مفید نورگیر است و در صورتی که تخلفات معماری باعث کم شدن نور در
فضاهای مختلف شده، مهندس ناظر باید در این موارد اظهار نظر خود را اعمال کند.
تخلفاتی که در ارتباط با تغییر مقاطع تیر، ستون و سایر اجزای سازه، حذف ستون ها، کاهش میلگرد مصرفی در سازه ،کم کردن آویز تیر بتنی و. … می باشد.
مهندس ناظر سازه باید این موارد را گزارش کند و در زمان مقرر گزارشات را به مراجع ذیربط تحویل دهند.
در صورتی که مجری پروژه در اجرای وظایف خود تخطی کرده و مهندس ناظر تشخیص دهد که تخلفات انجام
شده برای کارگران یا اشخاص ثالث خطر جانی دارد می بایست با ذکر تخلفات و نواقص مرتبط با ایمنی دستور
توقف عملیات اجرایی را صادر نماید.
تخلفاتی وجود دارد که شامل:
کم کردن سطح بازشوی چاله آسانسور در، حذف نورگیر، افزایش ارتفاع طبقات، پیشروی بنا و …. که در صورت
بروز این تخلفات مهندسان ناظر و معمار هر کدام وظیفه دارند که به شکل جداگانه در گزارشات خود به همه ی
تخلفات بپردازند.
علاوه بر این مهندس ناظر سازه باید تایید و رفع این تخلفات را مشروط به ارائه ی تاییدیه از سوی مهندس طراح کند.
در صورتی افزایش ارتفاع طبقه توسط سازندگان، این احتمال وجود دارد که هدف تغییر کاربری بوده و مهندس
ناظر ملزم به اشاره به این موضوع در گزارش تخلفات ساختمانی است.
همان طور که قبلا اشاره شد مهندسان ناظر وظیفه دارند در صورت عدم اجرای عملیات ساخت بر اساس
نقشه های مصوب، گزارشی از تخلفات تهیه کرده و به سازمان استان و مراجع صدور پروانه تحویل دهند که در
صورت عدم رفع تخلفات موجود مراتب به کمیسیون ماده ۱۰۰ شهرداری ارجاع داده خواهد شد.
پس از اینکه موارد تخلف و ارائه لایحه دفاعیه ی شخص متخلف پرونده برای رسیدگی به پرونده در کمیسیون
ماده ۱۰۰ ارجاع داده شد مراتب به این شکل است که تصمیمات بدون حضور افراد ذینفع انجام می گیرد و در
پایان امکان اخذ جریمه و در برخی موارد تخریب داده می شود لازم به ذکر است که رای کمیسیون ماده ۱۰۰
شهرداری قطعی و لازم الاجرا است.
آرای قطعی کمیسیون ماده ۱۰۰ قانون شهرداری مطابق بند ۲ ماده ۱۰ دیوان عدالت اداری قابل شکایت و اعتراض در دیوان عدالت اداری می باشد.