نیلینگ چیست؟
نیلینگ واژه‌ای انگلیسی به معنای میخکوبی است. میخکوبی نوعی روش حفاری برای ایجاد گودهای بزرگ و عمیق می‌باشد. احتمالا در اطراف خود روند اجرایی یک پروژه ساختمانی را از نزدیک دیده باشید. اولین اقدام جهت احداث ساختمان‌های جدید گودبرداری برای اجرای پی یا فونداسیون می‌باشد.
امروزه با توجه به افزایش ارتفاع ساختمان‌ها، تعداد واحدهای زیاد و همچنین ضوابط شهرداری در تأمین پارکینگ و از طرفی محدودیت فضا، سازندگان و مهندسین را به سمت استفاده از طبقات منفی سوق داده است. اما تراکم بالای مناطق مسکونی در نقاط شهری بخصوص در مراکز آنها باعث شده اجرای پروژه‌های ساختمانی در اکثریت قریب به اتفاق موارد، محصور بین ساختمان‌های دیگر انجام شود، ساختمان‌هایی که در همسایگی پروژه واقع شده‌اند و گاهی بسیار قدیمی هستند. در مواردی هم که همسایه‌ای در اطراف پروژه وجود نداشته باشد ممکن است خاک محل احداث به لحاظ فنی، ایستادگی لازم را برای حفاری گودهای عمیق نداشته باشد. هرچند ممکن است در یک پروژه خاص هر دو عامل مذکور دخیل باشند.
در اینگونه موارد برای پیشبرد اهداف پروژه و اجرای گودهای عمیق از روش حفاری موسوم به نیلینگ استفاده می‌شود. در این روش با ایجاد سازه‌های موقت یا نگهبان در جداره‌های جانبی گود امکان حفاری در عمق‌های بالا فراهم می‌شود. در ادامه توضیحات بیشتری در رابطه با نیلینگ ارائه می‌شود.
مزایای حفاری با استفاده از روش نیلینگ
حفاری به روش نیلینگ مزایایی را در اختیار سازندگان قرار می‌دهد که مختصرا در موارد زیر ذکر شده است.
- افزایش بنا: گودبرداری‌های عمیق باعث افزایش متراژ بنا جهت احداث پارکینگ به ویژه در کاربری‌های تجاری و اداری که به طور میانگین سه برابر فضای پارک بیشتری را نسبت به ساختمان‌های مسکونی نیاز دارند تامین می‌کند.
- توجیه هزینه‌ها: حفاری به روش نیلینگ نسبتا پر هزینه است. ولی با توجه به افزایش بنا و بهینه سازی فضاهای ساختمانی توجیه اقتصادی پیدا می‌کند. بعنوان مثال چنانچه امکان تأمین پارکینگ در طراحی یک پروژه وجود نداشته باشد، حتی در صورتی که شهرداری‌ها مجوز ساخت واحدهای پیش‌بینی شده را بدون پارکینگ اختصاصی صادر نمایند، هزینه‌های سنگینی را در مقابل آن اخذ می‌کنند.
- ایمنی بالا: گودبرداری یکی از مراحل پر مخاطره در پروژه‌های عمرانی می‌باشد. کوچکترین اشتباه و سهل انگاری سوانح و خسارات گاها جبران ناپذیری را در پی خواهد داشت. که از جمله آنها می‌توان به ریزش ساختمان‌های مجاور اشاره کرد. حفاری به روش نیلینگ، در صورت طراحی و اجرای صحیح به طور کامل از چنین حوادثی جلوگیری می‌کند.
- سرعت بالا: نسبت به روش‌های دیگر ایجاد گود عمیق از سرعت بسیار بالایی برخوردار است.
جزئیات فنی
به زبان ساده، اقدام اصلی در گودبرداری به روش نیلینگ ایجاد یک لایه مقاوم در مقابل دیواره‌ها و اتصال آنها با میخ در عمق خاک‌های مجاور است.
لایه مقاوم از شبکه‌های آرماتور(میلگرد) که معمولا با مساحت ۶ متر مربع (ابعاد ۳×۲) تهیه شده و به یکدیگر متصل می‌شوند و اجرای یک لایه بتن پاششی(شاتکریت) روی آن شکل می‌گیرد. اصطلاح فنی میخ‌های مذکور راد است. راد لوله‌ای است از جنس آلیاژ فولاد که دارای مقاومت بسیار بالایی بوده و به دو صورت خودحفار و معمولی موجود هستند. رادها با شیب و طول مشخص که در فاز طراحی مشخص می‌شود، در عمق خاک‌های مجاور فرستاده می‌شوند. پس از قرار گیری رادها در خاک جهت ایجاد گیرداری حداکثری بین راد و خاک و همچنین پر کردن حفره‌های احتمالی موجود در دل خاک‌های مجاور، دوغاب سیمان به داخل آنها تزریق می‌شود.
به مجموعه تمام این اقدامات سازه موقت(نگهبان) اطلاق می‌شود.
مراحل اجرایی
مراحل اجرایی گودبرداری به روش نیلینگ به ترتیب و اختصار به شرح زیر است:
- حفاری و خاکبرداری در گام‌های مشخص که ابعاد هر گام در نقشه‌های اجرایی مشخص می‌شود.
- قراردادن شبکه‌های میلگرد در مقابل جداره؛ این شبکه‌ها با تکه‌های کوچک آرماتور که به خاک گود کوبیده می‌شود در جای خود قرار می‌گیرند.
- فرستادن رادها در دل خاک‌های اطراف که با ماشین حفاری مخصوص ( دریل واگن) انجام می‌شود. قبل از حفاری و جایگذاری راد، شیارهایی در بدنه آن جهت تزریق بهتر دوغاب ایجاد می‌شود.
- پس از پایان حفاری راد با صفحه‌هایی بسته می‌شود.
- آخرین مرحله نیز اجرای بتن پاششی است.
و به همین ترتیب گام‌های بعدی خاکبرداری طی خواهد شد.
مسائل حقوقی
همانطور که مطرح شد گودبرداری به روش نیلینگ و حفاری رادها در زمین‌های مجاور پروژه انجام می‌شود. طبق قانون استفاده از این زمین‌ها حتی در عمق‌های پایین نیز منوط به کسب رضایت مالکان آنها است. همچنین در صورتی که بدون اطلاع آنها اقدامات اجرایی پروژه آغاز شود، می‌توانند با طرح شکایت در مراجع ذی‌صلاح از ادامه آن جلوگیری به عمل آورند. حتی پس از پایان پروژه نیز دادگاه می‌تواند رأی به پرداخت خسارت بدهد.