انواع قراردادهای پروژه:
- قرارداد بر حسب فهرست بها
- قرارداد برحسب متر مربع زیربنا
- قرارداد برحسب قیمت واحد انجام کار
- قرارداد برحسب قیمت های مقطوع
قرارداد برحسب فهرست بها:
دراین نوع قراردادها از دفترچه ی فهرست بها استفاده می شود. طبق این دفترچه آیتم های مختلف در نظر گرفته می شود و واحد اندازه گیری هرکدام مشخص و قیمت آن ها نیز در مقابل هر آیتم ثبت شده است.
قرارداد برحسب مترمربع زیربنا:
در این روش نقشه های اجرای مطالعه شده و بهای کار به ازای هرمتر مربع از زیربنای ساختمان محاسبه می گردد. این روش درکارهای خصوصی مرسوم تر است.
قرارداد برحسب قیمت واحد انجام کار:
دراین روش، ساختمان به اجزای مختلف تقسیم می شود. و برای هرکدام واحد اندازه گیری جداگانه ای مشخص و سپس قیمتی برای هرکدام از آنها در نظر گرفته می شود.
قرارداد برحسب قیمت های مقطوع:
در این روش برای هر عملیات مشخص در نقشه های اجرایی، قیمت های مقطوع داده می شود و کار دیگر به قسمت های کوچک تقسیم نمی شود و قراردادها نیز برحسب قیمت های پیشنهادی پیمانکار بسته می شود. در این روش هیچگونه تعدیلی برای پیمانکار وجود ندارد، فقط زمانی که کارفرما بخواهد کاری اضافه به جز مشخصات فنی قبلی انجام دهد مبلغی اضافه به پیمانکار پرداخت می کند.
افرادحقیقی یا حقوقی پروژه کارفرما:
۱-مهندسین مشاور
۲-پیمانکار
۳-دستگاه نظارت
مهندسین مشاور:
گروهی از افراد هستند که در رشته های مختلف مهندسی از قبیل: معماری، عمران، تأسیسات مکانیکی، تاسیسات برقی و …. فارغ التحصیل شده باشند و تجربه ی کافی داشته باشند.
به طور کلی مشاور شخصیتی حقیقی یا حقوقی است که برای انجام مطالعات اولیه، تهیه نقشه های اجرایی و در برخی موارد نظارت برحسن انجام کار، از جانب کارفرما انتخاب می شود.
خدمات مهندسین مشاور:
۱- فاز ۱ :
قسمت اول
قسمت دوم
۲- فاز۲
۳- فاز۳
- خدمات مهندسین مشاور در فاز۱ قسمت اول:
- انجام مطالعات اولیه و جمع آوری اطلاعات لازم
- شناسایی کالبدی و آشنایی با مقررات
- شناخت مصالح ساختمانی از نظر اقلیمی و مصالح موجود در منطقه
- بررسی تجهیزات مورد نیاز در تأسیسات ساختمانی
- برنامه ریزی کالبدی و شناخت نیازمندی های فیزیکی پروژه
- طراحی به صورت شماتیک و ارائه گزارش ها و تحقیقات
- خدمات مهندسین مشاور در فاز۱ قسمت دوم:
- تکمیل کردن مطالعات
- طراحی نقشه های معماری برحسب مطالعات انجام شده
- طراحی نقشه های سازه
- طراحی و تهیه تأسیسات و تجهیزات و مشخصات آنها
- خدمات مهندسین مشاور در فاز۲ :
- محاسبات فنی و طراحی نقشه های اجرایی براساس محاسبات
- تهیه مشخصات فنی پروژه
- تهیه برآورد و آنالیز بهای عملیات اجرای پروژه
- تهیه جدول زمان بندی برای اجرای پروژه
- تهیه شناسنامه فنی
- خدمات مهندسین مشاور در فاز ۳ :
- تهیه و برگزاری مناقصه
- نظارت کارگاهی در دوران اجرای پروژه
- نظارت عالیه در دوران ساخت و تضمین پروژه
چگونگی انتخاب مشاور:
پروژه های دولتی
در پروژه های عمرانی که زیر نظر دولت بوده و بودجه ی آنها از طریق منابع عمومی تأمین می گردد دستگاه اجرایی موظفند از مهندسین مشاوری که صلاحیت آنها توسط معاونت برنامه ریزی و نظارت راهبردی ریاست جمهوری تأیید شده دعوت نمایند
پروژه های خصوصی
در پروژه های خصوصی که برای اجرای آنها نیاز به اخذ پروانه ساختمانی از شهرداری می باشد مشاور از میان مهندسانی که صلاحیت آنها از سازمان نظام مهندسی تأیید شده باشد انتخاب می گردد.
سایر پروژه ها:
در پروژه هایی که نه عمرانی هستند و نه نیاز به پروانه ساختمان از سوی شهرداری دارند کارفرمایان متناسب با شرایط موجود مهندس مشاور خود را بدون هیچ محدودیتی انتخاب می نماید.
پیمانکار:
بعداز اتمام مطالعات و طراحی نقشه های اجرایی توسط مشاوران، کارفرما باید مجری صلاحیت داری برای انجام پروژه انتخاب کند.
به طورکلی پیمانکار شخصیتی حقیقی یا حقوقی است که برای اجرای پروژه مطابق با نقشه های اجرای از جانب کارفرما انتخاب می شود.
چگونگی انتخاب کارفرما(مناقصه ها)
انواع مناقصه ها:
– مناقصه ی نامحدود
– مناقصه ی محدود
– ترک تشریفات مناقصه
- مناقصه ی نامحدود:
مهندسین مشاور باید برای هر مناقصه براورد مقادیر کار، قیمت های واحد، برآورد هزینه ی کار و همچنین قیمت های مصالح پای کار را تعیین کند. آگهی مناقصه یک نوبت در روزنامه رسمی کشور و در یک نوبت در یکی از روزنامه های کثیرالانتشار منتشر می شود و هر پیمانکاری می تواند در این مناقصه شرکت کند.
- مناقصه ی محدود:
در این نوع مناقصه ها دستگاه مناقصه گذار دعوت نامه های محدود شامل شرایط مناقصه برای پیمانکاری که صلاحیت آنها برای شرکت در مناقصه مورد نظر تشخیص داده شده و نام آنها در فهرست واجدین صلاحیت آمده باشد، ارسال می کند.
- ترک تشریفات مناقصه:
هرگاه انجام یک مناقصه در دستگاه دولتی به دلیل خاصی به مصلحت نباشد. مجری یا دستگاه اجرایی گزارشی را در این مورد تهیه و به هیئت ۳ نفره که اعضای آن را قانون مشخص می کند، می فرستد. این هیئت پس از مطالعات و تأیید کردن مصلحت دولت چگونگی انجام معامله را اعلام می کند. به این عمل ترک تشریفات مناقصه می گویند.
نویسنده: مهندس سعید توکلی

