نورپردازی نما، فراتر از روشنایی ساده، هنری ظریف برای خلق هویتی منحصر به فرد و چشم نواز برای هر ساختمان است. با تابش نور بر تاریکی شب، نمای ساختمان جان می‌گیرد و به عنصری شاخص در منظره شهری تبدیل می‌شود.

در این مقاله، به رازهای نورپردازی نمای ساختمان می‌پردازیم و نکات کلیدی برای انتخاب و اجرای نورپردازی اصولی، زیبا و مقرون به صرفه را ارائه می‌دهیم.

نورپردازی نما چیست؟

استفاده از نورپردازی نما با هدف کسب زیبایی های ظاهری برای نمای  ساختمان های مسکونی، تجاری و…است. در کل، به هرگونه استفاده هدفمند و برنامه ریزی شده از نور طبیعی (مانند نور خورشید) و مصنوعی (مانند انواع لامپ ها) برای رسیدن به زیبایی های شناختی و ظاهری نورپردازی می گویند، نورپردازی در فیلمبرداری فیلم ها، نمای ساختمان ها،عکاسی ها و… کاربرد گسترده ای دارد.

نورپردازی نما چه اهمیتی دارد؟

افزایش جذابیت و زیبایی: نورپردازی، نمای ساختمان را در تاریکی شب زنده می‌کند و به نقطه کانونی چشمگیر در منظره شهری تبدیل می‌کند.

تاکید بر المان‌های معماری: نورپردازی می‌تواند جزئیات و ویژگی‌های برجسته نما را برجسته کند و حجم و عمق به آن ببخشد.

ایجاد حس امنیت: نورپردازی مناسب، فضای امن و دعوت کننده در اطراف ساختمان ایجاد می‌کند و به کاهش جرم و جنایت کمک می‌کند.

کاهش مصرف انرژی: با استفاده از تجهیزات نورپردازی مدرن و کم‌مصرف می‌توان مصرف انرژی را به طور قابل توجهی بهینه کرد.

نور پردازی نمای ساختمان از چه زمانی شروع شد؟

در سال ۱۹۱۸ تاکید شرکت جنرال الکتریک به این که نورپردازی نما زیبا، ظرافت ساختمان ها را چند برابر میکند موجب این شد تا در سال ۱۹۳۰ نخستین ساختمان در منهتن آمریکا نورپردازی شود و از همان لحظه محبوبیت بخصوصی در میان مردم پیدا کرد.می توان رشد تولید الکتریسیته و پیشتازی در مد را دلیل گسترش و برتری بیشتر نورپردازی در اروپا نسبت به آمریکا دانست؛ حتی در سال ۱۹۶۹ انجمن نورپردازی در اروپا تاسیس شد و به دلیل استقبال عموم مردم به سرعت پیشرفت کرد.

نورپردازی نما چه قوانینی دارد؟

۱٫ اگر از ساختمان مسکونی استفاده میکنید مخفی بودن منبع نور،ملایم بودن نور های استفاده شده در نورپردازی نمای ساختمان و کمتر استفاده کردن از نور های رنگی کمک شایانی به ظرافت ساختمان مسکونی میکند البته نزدیک بودن نور به نمای ساختمان به دلیل نمایش جزئیات ساختمان هم بی تاثیر نیست.

۲٫ اگر نورپردازی نما را برای ساختمان صنعتی میخواهید میبایست که بیشتر به فکر مکان هایی باشید که مردم و کارکنان در آن تردد می کنند و این مکان را کاملا روشن کنید،لازم نیست که تمام ساختمان را نور پردازی کنید همین که نور نماد شرکت شما را روشن کند و با ظرافت هر چه تمام تر به مردم معرفی نماید کافی است.

۳٫ در صورت استفاده از ساختمان های تجاری می بایست که بیشترین نور را به تابلو های مهمتان هدیه کنید همانگونه که یک صاحب مغازه مهمترین اجناسش را در ویترین می چینند،استفاده افراطی از نور های جیغ برخلاف باور افراد موجب کم اهمیت جلوه دادن ساختمان می شود؛هدف اصلی نورپردازی رسیدن به زیبایی بصری است اما در صورت افراط از رنگ ها و نورها موجب ایجاد آلودگی بصری میشود که نه تنها ظرافتی ندارد،بلکه ساختمان نامناسب به نظر میرسد.

نورپردازی نما چه سبک هایی دارد؟

۱٫ نورپردازی نمای ثابت
در این نوع نورپردازی نور کاملا ثابت است،طیف نوری هیچگونه تغییری ندارد و نورها در نواحی مختلف ساختمان (افکت ها) خاموش و روشن نمیشوند و یکسان ویکنواخت محیط آرام و بی حاشیه ای را نصیب افراد میکنند.البته این سبک خاص خود به دو نوع دیگر تقسیم میشود:

۱٫۱ نورپردازی ثابت تک رنگ
در این نوع از نورهای یک رنگ برای روشن کردن فضای بیرونی ساختمان استفاده میشود؛البته باید آن رنگ متناسب با بافت،جنس،رنگ و سایر ویژگی های ساختمان باشد و با محیط ساختمان هماهنگ باشد.

۱٫۲ نورپردازی ثابت چند رنگ
همانگونه که از نامش پیدا است چند رنگ ثابت دارد اما چیزی که در اینجا حائز اهمیت است این است که چه رنگ هایی در کدام ناحیه ساختمان قرار گیرند؟و شکل هندسی ساختمان چگونه با نورپردازی مناسب است؟چون رنگ ثابت بوده و هیچ تغییری نمیکنند یک اشتباه کوچک میتواند از ظرافت نورپردازی بکاهد.

۲٫ نورپردازی نما به کمک المان سازی
معمولا زمانی که بافت ساختمان یکدست و صاف است، یعنی فاقد هرگونه قوس، ستون، کتیبه و…است بنابراین می بایست از این روش استفاده نمود؛ چراغ های المان ساز و دکوراتیو میتوانند ساختمان شما را به زیبایی حداکثر برسانند،در این سبک نورپرداز بدون هیچ مانعی میتواند با سلیقه خود استفاده از هنرهای تجسمی ساختمان ها را آرایش کند.

۳٫ نورپردازی نما متغیر
برخلاف نورپردازی ثابت میتواند منبع نور میتواند شدت یا رنگ نور و حتی افکت ها را تغییر دهد،این سبک در میان مراکز تفریحی، تجاری، توریستی، و مناطق پرتردد محبوبیت ویژه ای دارد و میتواند نظر افراد را برای مدتی به خود جلب کند؛ البته این سبک در میان ساختمان های مسکونی کاربرد کمتری دارد.یکی از زیر گروه های این سبک RBG میباشد که با تغییر هماهنگ بین طیف های نوری توانایی تعویض رنگ بین سه رنگ (آبی،قرمز و سبز را دارد)

۴٫ یک یا چند چراغ پیکسل نوری از دیگر چراغ ها و پیکسل ها مستقل هستند و کار خاص خود را انجام میدهند،این روش در بیلبوردها و تلویزیونهای شهری کاربرد دارند،و عموما مراکز تفریحی و تجاری نیز از این روش هم استفاده میکنند.

نکات مهم در انتخاب تجهیزات نورپردازی نمای ساختمان:

• سرویس‌پذیری: تجهیزات باید به گونه‌ای طراحی شده باشند که به راحتی قابل تعمیر و نگهداری باشند. دسترسی آسان به لامپ‌ها و قطعات داخلی برای تعویض یا تمیز کردن آنها از اهمیت بالایی برخوردار است.
• ایمنی: تجهیزات باید از استانداردهای ایمنی لازم برخوردار باشند و در برابر خطرات الکتریکی، آتش‌سوزی و ضربه مقاوم باشند. استفاده از مواد و قطعات باکیفیت و ضدآب در ساخت این تجهیزات ضروری است.
• حفاظت در برابر محیط: تجهیزات باید در برابر عوامل محیطی مانند بارش باران، برف، گرد و غبار، اشعه UV و خوردگی مقاوم باشند. استفاده از بدنه‌های ضدآب و ضدزنگ و همچنین پوشش‌های محافظ مناسب برای حفاظت از اجزای داخلی ضروری است.
• مقاومت در برابر شستشوی نما یا بارندگی‌های سالانه: تجهیزات باید به گونه‌ای طراحی شده باشند که در برابر شستشوی نمای ساختمان یا بارندگی‌های شدید و مداوم آسیب نبینند. استفاده از اتصالات ضدآب و نفوذناپذیری و همچنین آب‌بندی مناسب محل نصب تجهیزات از اهمیت بالایی برخوردار است.
• مقاومت و پایداری در برابر تغییرات دمای هوا: تجهیزات باید در برابر تغییرات شدید دمای هوا، از جمله گرمای شدید و سرمای زمستان، مقاوم باشند. استفاده از مواد با ضریب انبساط حرارتی پایین و همچنین طراحی مناسب برای جلوگیری از تاب‌خوردگی و ترک خوردن تجهیزات در اثر تغییرات دما ضروری است.
• قابلیت چرخش و تنظیم زاویه پس از نصب: برخی از تجهیزات نورپردازی نمای ساختمان باید پس از نصب قابل چرخش و تنظیم زاویه باشند تا نور به طور دقیق و متناسب با نیاز به نقاط مورد نظر تابیده شود. این قابلیت در نورپردازی‌های تزئینی و المانی از اهمیت بالایی برخوردار است.

نکات کلیدی در نورپردازی نمای ساختمان:

• توجه به جنس و رنگ مصالح: جنس و رنگ مصالح به کار رفته در نمای ساختمان، تاثیر مستقیمی بر نحوه انعکاس و جذب نور دارند. انتخاب منبع نور و دمای رنگ مناسب با توجه به جنس و رنگ مصالح، می‌تواند به برجسته شدن زیبایی و ویژگی‌های خاص نما کمک کند.
• توجه به زاویه‌ها و ویژگی‌های هندسی نما: زاویه‌ها و عناصری مانند ستون‌ها، قوس‌ها و پنجره‌ها در نمای ساختمان، می‌توانند به عنوان نقاط کانونی در نورپردازی مورد استفاده قرار بگیرند. با استفاده از تکنیک‌های نورپردازی سایه‌روشن و ایجاد کنتراست، می‌توان به زیبایی و چشم‌نوازتر شدن نمای ساختمان کمک کرد.
• در نظر گرفتن هدف: نورپردازی نمای ساختمان می‌تواند اهداف مختلفی از جمله صرفا زیبایی‌شناسی، جلب توجه به المان‌های خاص، تامین روشنایی و یا ایجاد حس امنیت را دنبال کند. درک هدف از نورپردازی، به انتخاب تجهیزات و تکنیک‌های مناسب کمک می‌کند.
• رنگ، شدت و جهت تابش نور: انتخاب رنگ، شدت و جهت تابش نور، تاثیر بسزایی بر حس و حال و ادراک فضا دارد. استفاده از رنگ‌های گرم و ملایم می‌تواند فضایی صمیمی و دلنشین ایجاد کند، در حالی که رنگ‌های سرد و خنک می‌توانند حس مدرن و امروزی را القا کنند. شدت نور نیز باید متناسب با هدف و نوع نورپردازی انتخاب شود.
• ارتفاع ساختمان: ارتفاع ساختمان در انتخاب تجهیزات و نوع نورپردازی تاثیرگذار است. در ساختمان‌های مرتفع، از منابع نوری با شدت بالا و پرتاب نور بلند استفاده می‌شود، در حالی که در ساختمان‌های کم‌ارتفاع، می‌توان از منابع نوری با شدت کمتر و پرتاب نور کوتاه‌تر استفاده کرد.
• پنهان بودن منابع نوری: منابع نوری نباید در نمای ساختمان قابل مشاهده باشند، زیرا این امر می‌تواند ظاهر ناخوشایندی ایجاد کند. استفاده از تکنیک‌های نورپردازی مخفی و جانمایی مناسب منابع نوری، به زیبایی و ظرافت نورپردازی می‌افزاید.
• توجه به کاربری ساختمان: کاربری ساختمان نیز در انتخاب نوع و شدت نورپردازی تاثیرگذار است. برای مثال، در ساختمان‌های مسکونی، از نورپردازی ملایم و آرامش‌بخش استفاده می‌شود، در حالی که در ساختمان‌های تجاری و اداری، از نورپردازی روشن‌تر و پویاتر استفاده می‌شود.

 یکی از نکات مهم در نورپردازی توجه به رنگ و شدت نورها می‌باشد. مسئله دیگر این است که نور‌ها نباید به داخل ساختمان بیایند زیرا باعث رنجش ساکنین آپارتمان می‌شوند. اما نکته دیگر آنست که منبع نور نباید جزء در موارد خاص دیده شود. نورپردازی باید هدفمند باشد تا با هماهنگی رنگ نور‌ها با رنگ متریال‌های انتخاب شده باعث زیبایی هرچه بیشتر بنا شود.

در نتیجه

نورپردازی نما، هنری ظریف و کاربردی است که می‌تواند ارزش و زیبایی ساختمان را به طور چشمگیری ارتقا دهد. با انتخاب و اجرای نورپردازی اصولی و خلاقانه می‌توان به **نمای ساختمان جان بخشید و آن را به عنصری شاخص و چشم‌نواز در منظره شهری تبدیل کرد.

منابع:

fa.wikipedia.org
naghsheshahr.com
ecowat.ir