قوانین نظام مهندسی، مرجع تعیین کننده و ناظر بر فعالیتهای عمرانی است که تفاوت فعالیتهای عمرانی و غیر عمرانی مطابق با قوانین این سازمان تعیین میگردد. مطابق با قوانین نظام مهندسی، پروژههایی که هزینههای مربوط به آن از بودجه عمومی کشور تامین می شود، جزء فعالیتهای عمرانی محسوب شده و سایر پروژهها که برای آنها از سوی شهرداریها و یا سایر مراجع، پروانه ساختمانی صادر می شود، فعالیتهای غیر عمرانی محسوب میشوند. اما کلیه فعالیتهای عمرانی نیاز به رعایت اصول و قواعد خاصی دارد که فرد میبایست آشنایی کافی با آنها داشته باشد تا از خطرات احتمالی جلوگیری شود. به همین دلیل در قوانین نظام مهندسی ملاکهای مربوط به تعیین صلاحیت و یا عدم صلاحیت افراد برای انجام فعالیتهای عمرانی گنجانیده شده است. به استناد ماده ۴ قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان، که در اسفند ماه ۱۳۷۴ تصویب شده است، تمامی اشخاص اعم از اشخاص حقیقی و حقوقی میبایست صلاحیت حرفهایی آنها برای انجام فعالیتهای عمرانی از طرف مراجع ذیصلاح تایید شده باشد.
لازم به ذکر است که مطابق با قوانین نظام مهندسی، صلاحیت مهندسان از طریق پروانه اشتغال به کار نظام مهندسی تعیین میشود. همچنین کاردانهای فنی و معماران تجربی موظف هستند که برای انجام فعالیتهای عمرانی، پروانه اشتغال کسب کنند. اما داشتن مهارت فنی برای کارگران و کاردانهای تجربی کفایت کرده و نیازی به کسب پروانه اشتغال ندارند. مرجع صدور پروانه اشتغال به کار مهندسی،کاردانی و تجربی وزارت راه و شهرسازی است ولی پروانه مهارت فنی توسط وزارت کار و امور اجتماعی صادر میگردد. لذا هر گونه فعالیت عمرانی خارج از چارچوب این قوانین، فاقد صلاحیت اجرایی میباشد. البته به استناد ماده ۴۱ قانون نظام مهندسی در مورد نحوه اجرا و نظارت بر طرحهای عمرانی در نظر گرفته شده در بودجه عمومی کشور، قانون برنامه و بودجه و ضوابط مربوطه، جایگزین قوانین نظام مهندسی خواهد بود. بنابراین در این موارد، انجام فعالیتهای عمرانی مشروط به اخذ مجوز از سازمان برنامه و بودجه کشور است.