تست بتن و میلگرد چیست؟

تست بتن و میلگرد چیست؟

افزایش ساخت ساختمان در سطح شهر موجب آن شده است که شرکت های مختلفی به تولید مصالح بپردازند. از جمله مصالح پرکاربرد در صنعت ساختمان سازی بتن و میلگرد می باشد. از آنجایی که این صنعت با سلامت و جان مردم مستقیما در ارتباط است، آیین­نامه­ها ضوابطی را تعیین نمودند تا مصالح مورد استفاده از کیفیت مناسبی برخوردار باشند و حداقل هایی را رعایت کنند. بر همین اساس آزمایشگاه های کنترل کیفیت مصالح به وجود آمدند تا با انجام تست بتن و تست میلگرد کیفیت آن ها را در ساختمان ها بررسی کنند. اما با انجام چه تست هایی می توان کیفیت بتن و میلگرد را مورد بررسی قرار داد؟

تست بتن

ویژگی های مختلف بتن با استفاده از تست بتن قابل حصول است. با استفاده از تست بتن می توان رفتار واقعی بتن را در زمان بسیار کوتاهی بدست آورد. تست های زیادی برای ارزیابی خواص مختلف بتن وجود دارد. به دلیل هزینه زیاد و زمان بر بودن تست بتن باید از هدف تست مورد نظر اطمینان حاصل نمود. تست بتن در دو بخش انجام می شود. ۱- تست های مربوط به بتن تازه ۲- تست های مربوط به بتن سخت شده.

تست مربوط به بتن تازه

• تست کارایی (اسلامپ، ضریب تراکم، میز جریان و گلوله گلی)
• حجم هوای محبوس
• جدا شدن شیرابه بتن
• زمان گیرش
• مقاومت در برابر جدا شدن ذرات
• وزن واحد حجم
• آنالیز بتن تر
• دما
• میزان تولید حرارت

تست های مربوط به بتن سخت شده

• مقاومت فشاری
• مقاومت کششی
• مدول گسیختگی
• چگالی
• انقباض
• خزش
• مدول الاستیسیته
• قابلیت جذب
• تست پایداری بتن
• مقاومت در برابر چرخه های یخ زدگی
• مقاومت در برابر مواد شیمیایی
• مقاومت در برابر سایش
• حجم سیمان و نسبت سیمان
• آزمایش های در محل (چکش اشمیت، بیرون کشیده شدن، شکست و …)
• اولتراسونیک
• پیوستگی بتن و میلگرد

از تمام تست هایی که نام برده شده به منظور تعیین کیفیت در ۹۰ درصد موارد تست مقاومت فشاری و اسلامپ گرفته می شود. در بعضی از اوقات نیز ممکن است تست دمای بتن تازه و چگالی بتن سخت شده نیز گرفته شود. برخی از تست ها مانند مقاومت کششی، مدول گسیختگی، مدول الاستیسیته و … نیز بیشتر در مطالعات تحقیقاتی استفاده می شود.

دلایل انتخاب تست مقاومت فشاری و اسلامپ برای سنجش کیفیت بتن به شرح زیر است:

• اکثر خواص بتن به مقاومت فشاری وابسته است.
• با توجه به وجود آزمایشگاه های مختلف و نحوه تست گرفتن، تست مقاومت فشاری آسان ترین، دقیق ترین و مقرون به صرفه است.
• تست اسلامپ مصالح مورد استفاده در ترکیب بتن را مشخص می کند. بالاخص نسبت آب به سیمان
• تست اسلامپ با توجه به اینکه در محل کارگاه انجام می گردد، آسان، مقرون به صرفه و طی مدت زمان کمی کیفیت بتن را تعیین می کند.

تست اسلامپ

این تست از سال ۱۹۲۲ تاکنون به دلیل سادگی انجام آن و اعلام نتیجه به صورت فوری یکی از پرکاربردترین تست بتن در خصوص تعیین کارایی و روانی بتن است. تست اسلامپ با استفاده از ابزار فوق العاده ساده شامل یک مخروط ناقص فولادی توخالی دسته دار، یک میله فولادی برای متراکم کردن، یک صفحه فولادی کف و یک متر جهت اندازه گیری می­باشد. برای انجام تست اسلامپ، بتن تازه را در سه مرحله که ارتفاع هر کدام از مرحله ۷۵ میلیمتر است، ریخته می شود. در هر مرحله با استفاده از میله فولادی ۲۵ ضربه به بتن وارد کرده و متراکم می شود. سپس مخروط را وارونه کرده و به آرامی بالا کشیده  و در کنار بتن قرار داده می شود. پس از گذشت ۱ دقیقه بتن نشست پیدا می کند. سپس با استفاده از متر اختلاف بین مخروط فولادی و مخروط بتنی نشست کرده اندازه گیری می شود. به عدد قرائت شده که برحسب میلیمتر است اسلامپ گفته می شود.

تست مقاومت فشاری

به منظور تعیین مقاومت فشاری بتن سخت شده از این تست استفاده می شود. معمولا برای انجام این تست ۵ نمونه استوانه ای یا مکعبی گرفته می شود، پس از نمونه گیری نمونه ها به آزمایشگاه منتقل و در حوضچه آب قرار می گیرند. یک نمونه پس از گذشت ۷ روز، سه نمونه پس از گذشت ۲۸ روز و نمونه ی آخر به عنوان نمونه شاهد ۴۲ یا ۹۰ روز پس از نمونه گیری، توسط جک هیدرولیکی شکسته می شود. زمانی که از عمر بتن ۲۸ روز گذشته باشد بتن ۹۰ درصد مقاومت خود را کسب کرده است و میانگین نمونه های شکسته شده در این سن به عنوان مقاومت فشاری بتن در نظر گرفته می شود.

تست میلگرد

با توجه به اینکه بتن غیر مسلح در کشش ضعف دارد به همین منظور از میلگرد جهت تقویت آن در این زمینه استفاده می شود. با توجه به اهمیت میلگرد با کیفیت در بتن، تست میلگرد از جمله الزامات آیین نامه ها می باشد. جنس میلگردهای مورد استفاده در صنعت ساختمان از نوع فولاد معمولی است و براساس استاندارد موجود به چهار دسته  بدون آج (A1)، نیمه سخت با آج ساده (A2)، سخت با آج پیچیده (جناقی) (A3) و سخت با آج پیچیده (دوکی شکل) (A4) تقسیم بندی می شوند.

براساس مبحث  نهم مقررات ملی ساختمان نمونه برداری از میلگردهایی که در کارگاه وجود دارند با رعایت شرایط زیر امکان پذیر است:

• بازای هر ۵۰ تن میلگرد و یا کسر آن یک سری نمونه
• از هر قطر میلگرد یک سری نمونه
• از هر نوع فولاد یک سری نمونه

که هر سری نمونه از ۵ قطعه میلگرد با طول ۶۰ تا ۱۰۰ سانتی­متر تشکیل شده است. سپس نمونه ها جهت انجام تست میلگرد به آزمایشگاه ارسال می شوند.

تست های میلگرد عبارتند از:

• تست کشش
• تست تاشدگی با زاویه ۱۸۰ درجه
• تست خم و باز کردن میلگرد
• تست کشش پس از خم و باز کردن میلگرد
• تست پیوستگی میلگرد با بتن
• تست وصله های جوش شده میلگرد
• تست خستگی میلگرد
• تست شیمیایی

از بین تست های فوق تنها تست کشش الزامی است. بنابراین هنگامی که تست میلگرد عنوان می شود منظور تست کششی آن است.